باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده، روز جمعه از سیاست‌ها و عملکرد خود در قبال ایران و اسرائیل، دفاع کرد، و گفت هیچ یک از دولت‌های پیشین آمریکا به اندازه دولت او ازامنیت اسرائیل پشتیبانی نکرده‌اند. اوباما که درکنفرانس ِجامعه یهودیان آمریکا در واشینگتن، سخن می‌گفت، خاطر نشان کرد، دولتش در همکاری با متحدان آمریکا، فعالیت‌های خستگی‌ناپذیری در راستای توقف جاه طلبی‌های هسته‌ای ایران انجام داده است. رئیس جمهور آمریکا با فراگیر خواندن قطعنامه‌های اخیر تحریمی علیه ایران گفت، ما تنها حرف نزده‌ایم بلکه فشارها بر ایران را افزایش داده‌ایم. باراک اوباما بار دیگر تکرارِ کرد درمقابله با ایران از هیچ گزینه‌ای صرف‌نظر نخواهد شد. بارک اوباما، در حالی از مواضع خود در قبال ایران و اسرائیل دفاع می کند که رقبای جمهوری خواه وی، در هفته های اخیر تلاش کرده اند از اختلاف نظرهای اخیراو با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، بر سر مساله صلح خاور میانه، در جلب آرای جامعه یهودی آمریکا برای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو به نفع خود استفده کنند.
کريستوفرهيچینز، روزنامه نگار، نویسنده، منتقد سیاسی و متفکر سرشناس انگلیسی درگذشت. کریستوفر هیچینز، به خدا و مذهب اعتقادی نداشت و از منتقدان سرسخت دین بود. او چهارسال پیش کتابی با عنوان «خدا بزرگ نیست» یا «دین چگونه همه چیز را مسموم می کند» نوشت که از پرفروشرترین کتاب ها در آمریکا و جهان بود. کریستوفرهیچنز چند سال پیش به آمریکا مهاجرت کرده بود و در همانجا در سن 62 سالگی به علت بمیاری سرطان درگذشت.
کمیسیون مستقلی که از سوی دولت هلند مامور تحقیق درباره ادعاهای مربوط به سوء استفاده جنسی از کودکان در کلیسای کاتولیک دراین کشور شده بود، در گزارشی از گستردگی چنین رفتاری در نهادهای زیر نظر کلیسا خبر داده است. این کمیسیون که از یکسال پیش به ریاست یکی از وزیران سابق تشکیل شده بود، از هزاران کودک و نوجوان که در 65 سال گذشته در مدارس و پرورشگاه های کلیسای کاتولیک بوده اند، پرسش و جو کرده است. در این گزارش آمده است که مسئولان کلیسای کاتولیک در مبارزه با چنین رفتارهایی در نهادهای زیر نظر کلیسا کوتاهی کرده اند. کلیسای کاتولیک در چند کشور دیگر از جمله آلمان و ایرلند نیز متهم به سوء رفتار جنسی با کودکان شده است.
آمريکا و فرانسه از اقدام روسيه در ارائه پيش نويس قطعنامه به شورای امنيت سازمان ملل در خصوص خشونت در سوريه استقبال کرده اند،اما می گويند تنها در صورت ايجاد تغييراتی در اين پيش نويس ازآن پشتيبانی خواهند کرد.در همین حال فعالان سوری می گویند،در تظاهرات «گسترده» ضد دولتی روزجمعه در سوریه شمار دیگری کشته شده اندفعالان سوری می گویند، شهرهای مختلف سوریه شاهد تظاهرات «گسترده مخالفان»پس از نماز جمعه بود و در جریان تیراندازی نیروهای امنیتی به سوی معترضان شماری کشته شده اند. فعالان سیاسی در سوریه می گویند،در شهر های حمص، درعا و دیرالزوردرگیری هایی بین تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی روی داده است. درهمین حال، آمريکا و فرانسه از اقدام روسيه در ارائه پيش نويس قطعنامه به شورای امنيت سازمان ملل در خصوص خشونت در سوريه استقبال کرده اند،اما می گويند تنها در صورت ايجاد تغييراتی در اين پيش نويس ازآن پشتيبانی خواهند کرد. لئون پانه تا، وزيردفاع آمريکا، دولت روزجمعه گفته است، ازتصمیم وسيه برای حمايت از اقدام شورای امنيت سازمان ملل متحد در راستای توقف خشونت در سوريه خوشحال است، اما واشينگتن تنها در صورت ايجاد تغييراتی در اين پيش نويس از آن حمايت خواهد کرد. وزيردفاع آمريکا اقدام روسيه را «گامی مهم» در راستای وحدت جامعه جهانی برای مقابله با سرکوب حشونت بار مخالفان در سوريه ارزيابی کرده است. لئون پانه تا گفته است:«از گامی که روسيه برداشته روشن است که جامعه جهانی هرچه بيشتر به يک موضع يکپارچه می رسند و به سوريه و حکومت بشار اسد می گويند، ما ديگر اين گونه کشتار و نقض فاحش حقوق بشر در سوريه را تحمل نخواهيم کرد و بشار اسد با کنار برود.» روسيه روز پنجشنبه با ارائه پيش نويس قطعنامه ای در محکوميت خشونت ها در سوريه «از سوی همه طرف ها» به شورای امنيت سازمان ملل، جامعه جهانی را شگفت زده کرد. ویکتوريا نولند،سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا هم از اقدام روسيه استقبال کرده است، ولی او نيز گفته می بايست در اين پيش نويس تغييراتی صورت گيرد تا واشينگتن از آن حمايت کند. ژرار ارنو، سفير فرانسه در سازمان ملل، نیز با تمجيد از اين اقدام روسيه، آن را «حادثه ای بزرگ» توصيف کرد. در بيانيه ژرار ارنو که سايت هيات نمايندگی فرانسه در سازمان ملل، آمده است: «معتقدم که اين حادثه ای بزرگ است چرا که روسيه تصميم گرفت به سکوت خود پايان دهد و درباره سوريه پيش نويس قطعنامه ارائه دهد.» روسيه و چين پيشتر قطعنامه ارائه شده از سوی کشورهای غربی برای محکوميت خشونت ها در سوريه رو وتو کرده بودند. بيانيه سفير فرانسه در سازمان ملل متحد ادامه داده است: «متن پيش نويس نيازمند اصلاحات فراوانی است زيرا متن متعادلی نيست اما به هر حال پايه مذاکرات ما خواهد بود.» ديگر کشورهای غربی نيز محتاطانه از اقدام روسيه استقبال کردند. ويتالی چورکين نماينده روسيه در سازمان ملل اعلام کرد که کشورش آمادگی بازنگری در متن قطعنامه با همکاری همه اعضای شورای امنيت را دارد. روسيه در ماه جاری رياست دوره ای شورای امنيت سازمان ملل متحد را بر عهده دارد. دولت سوريه ادعا می کند که در حال مبارزه با گروه های مسلح تروريست است. فعاليت گروه های مسلح تروريست در سوريه را روسيه تاييد می کند. معترضان اما آن را رد کرده و بهانه ای برای سرکوب اعتراض های مسالمت آميز می دانند. تظاهرات ضد دولتی در سوریه شورای عمومی انقلاب سوريه در آماری اوليه از کشته شدن دستکم ۲۲ نفر از غيرنظاميان در تظاهرات روز جمعه ۲۵ آذرماه خبر داد. از سويی ديده بان حقوق بشر سوريه اعلام کرد که در اين روز تنها در شهر حمص که از حدود دو ماه پيش در معرض حملات شديد نظامی نيروهای امنيتی و ارتش قرار دارد، دستکم ۲۰۰هزار نفر تظاهرات کردند. به گفته ديدبان حقوق بشر سوريه، در ميان کشته های جمعه، دو کودک و چهار زن به چشم می خورند. معترضان اين روز را «جمعه اتحاديه عرب ما را می کشد» ناميدند. وزرای امور خارجه اتحاديه عرب جلسه خود را که قرار بود شنه برای بررسی اوضاع سوريه برگزار شود، به وقتی نا معلوم موکول کردند. اما قرار است شنبه جلسه کميته کمک به پيگری اوضاع سوريه در دوحه پايتخت قطر تشکيل جلسه دهد. اتحاديه عرب تا کنون چند بار ضرب الاجل خود به نظام سوريه برای پذيرش طرح اعزام ناظران به اين کشور را تمديد کردند. ناظران مکلف هستند بر اجرای طرحی که پيشتر اتحاديه عرب برای پايان دادن به بحران سوريه ارائه داده بودند، نظارت کنند. برپايه اين طرح دولت سوريه متعهد شده بود که نيروهای مسلح دولتی را از تمام مناطق خارج کند و همه دستگير شدگان حوادث اخير را آزاد کند. اما معترضان و کشورهای عربی می گويند که دولت سوريه به اجرای تعهدات خود پايبند نبوده و به سرکوب معترضان ادامه می دهد. احمد بن حلی، معاون دبير کل اتحاديه عرب در واکنش به شعارهای معترضان سوری گفت که اين اتحاديه موضوع سوريه را در راس اوليت های خود قرار داده و اين حکومت سوريه است که وقت کشی می کند. جمعه تظاهرات اعتراض آميز در سوريه وارد ماه دهم خود شد. معترضان خواهان سرنگونی نظام بشار اسد رئيس جمهور اين کشور هستند. شبکه خبری الجزيره به نقل از اتحاديه کميته های محلی هماهنگی اعتراض ها گزارش داد که دستگم ده تن از کشته شدگان از حمص بودند. سازمان ملل متحد در آخرين گزارش خود اعلام کرد که شمار غير نظاميانی که در نا آرامی های سوريه کشته شده اند، از مرز ۵هزار نفر تجاوز کرده است. تظاهرات حمص ديده بان حقوق بشر سوريه که مرکز آن در لندن است، اعلام کرد که پس از نماز جمعه، بيش از ۲۰۰هزار نفر در محله های مختلف حمص تظاهرات کردند. تظاهرات حمص در ميان هشدارهای اپوزيسيون سوريه در خصوص احتمال انجام کشتار جديدی در اين شهر توسط نيروهای دولتی برگزار شد. گزاش های بسياری از اعزام استقرار شمار زيادی نيروی نظامی در ورودی های شهر حمص حکايت دارد. در همين حال شورای ملی سوريه که طيف های زيادی از معترضان اين کشور را در برگرفته است، جلسات خود را در تونس آغاز کرد. عبدالله ترکمانی نماينده شورای ملی سوريه در تونس اعلام کرد که اين شورا جلسات خود را در روزهای ۱۶ تا ۱۸ دسامبر با حضور ۲۰۰ تن از اعضا و همچنين رئيس آن برهان غليون، برگزار خواهد کرد. به گفته ترکمانی نمايندگانی از کشورهای عربی و فعالين حقوق بشر در اين جلسات شرکت خواهند کرد. در همين راستا شماری از معترضان سوريه از تاسيس تجمعی از نيروهای اپوزيسون، شوراهای هماهنگی اعتراض ها و شوراهای انقلاب در داخل با نام «ديدار ملی» خبر دادند. بسام العمادی سفير سابق سوريه در سوئد که عضو دفتر سياسی «ديدار ملی» است در شهر استانبول ترکيه به خبرنگاران گفت که تشکيل اين گروه در پی موفقيت در گردهم آوردن اکثر گروه های فعال در داخل صورت می گيرد. بان کی مون دبيرکل سازمان ملل متحد چهارشنبه از جامعه جهانی خواسته بود تا «به نام انسانيت» برای متوقف کردن خشونت ها در سوريه از خود تحرکی نشان دهد. او تاکيد کرده بود که وضعيت در سوريه نمی تواند به منوال خود ادامه دهد.
یک مقام سفارت ایران در مسکو که نامش برده نشده، به خبرگزاری ایسنا گفته است که خبر کشف مواد رادیو اکتیو از یک ایرانی در فرودگاه مسکو کذب است. او افزوده که حدود يك ماه پيش در مورد دانشجویی كه موادی را برای مصارف دندان پزشكی همراه داشته، سوءتفاهمی پيش آمده بودکه به سرعت برطرف شد. ماموران گمرک فرودگاه مسکو، روز جمعه گفته بودند که در چمدان یک مسافر عازم ایران، ۱۸ قطعه فلز رادیو اکتیو از نوع سدیم – 22 کشف و ضبط شده است. سخنگوی فرودگاه مسکو اکنون گفته است که این اتفاق مدتی پیش روی داده، روشن نیست که شخص مسافر در کجاست و تحقیقات ادامه دارد. خبرگزاری ها همچنین می گویند که این ماده مصارف پزشکی هسته ای دارد. روشن نیست که گمرگ مسکو چرا تازه این خبر را منتشر کرده است.
وزیرخارجه ایسلند درمراسمی به طور رسمی کشور مستقل فلسطین را به رسمیت شناخت. ايسلند نيز به حدود يکصد و سی کشوری در دنيا پيوست که پيشتر فلسطين را به عنوان کشوری مستقل به رسميت شناخته اند.یوئسور اسکارفدينسون، وزير خارجه ايسلند، پنجشنبه در مراسمی با حضور رياض مالکی، وزير خارجه حکومت خودگردان که به ريکياويک، پايتخت ايسلند، سفر کرده بود، شناسايی کشور فلسطين را براساس مصوبه پارلمان ايسلند، به طور رسمی اعلام کرد. فلسطينی ها در شناساندن کشور مستقلی برای خود به جامعه جهانی به موفقيت ديگری دست يافته اند و ايسلند نيز به حدود يکصد و سی کشوری در دنيا پيوست که پيشتر فلسطين را به عنوان کشوری مستقل به رسميت شناخته اند. پارلمان ايسلند بيست و نهم نوامبر امسال، هشتم آذر، پس از دو سال تدارکات، شناسايی کشور فلسطين را تصويب کرده بود. براساس بيانيه وزارت خارجه ايسلند، دولت ريکياويک موجوديت کشور مستقل فلسطين را در چارچوب مرزهای سال ۱۹۶۷ به رسميت می شناسد. منظور از مرزهای سال ۱۹۶۷، وضعيتی در منطقه است که پيش از «جنگ شش روزه» اعراب و اسرائيل و مسلط شدن اسرائيل بر سرزمين های فلسطينی حاکم بود. با وجود اين، بيانيه دولت ايسلند، به وضعيت و حاکميت سياسی اورشليم (بيت المقدس) اشاره ای نمی کند اين درحالی است که بسياری از کشورهای آمريکای لاتين، آفريقايی يا آسيايی که به اقدام مشابه دست زده اند، تأکيد کرده اند که کشور فلسطين را در مرزهای سال ۱۹۶۷ با پايتختی شرق بيت المقدس به رسميت می شناسند. حکومت خودگردان فلسطینی با استقبال از اين تصميم دولت ريکياويک، نظر به عضويت ايسلند در اتحاديه اروپا، ابراز اميدواری کرد که ساير اعضای اين اتحاديه نيز رويکرد مشابهی در پيش گيرند. وزيرخارجه ايسلند خود ابراز «اطمينان» کرد که تصميم کشورش، در روند سياست های اتحاديه اروپا در قبال فلسطينی ها «اثرگذار» باشد. در ماههای اخير در سطح اروپا جمهوری چک، لهستان، مجارستان و جزيره مالت، کشور فلسطين را به رسميت شناختند اما اتحاديه اروپا می گويد که اعلام استقلال فلسطين و شناسايی آن از سوی جامعه جهانی، بايد برآمدی از پيمان نهايی صلح اسرائيلی- فلسطينی باشد. ايسلند در شمال اروپا، نخستين عضو اتحاديه اروپا و نخستين کشور غربی است که به چنين اقدامی دست می زند – هرچند که شماری از کشورهای غربی در ماههای اخير سطح نمايندگی فلسطينی ها را ارتقاء داده و حتی اگر کشور مستقل فلسطين را به رسميت نشناخته اند، اما هيئت ديپلماتيک فلسطينی را به عنوان هيئت سفارت اعلام کرده اند. در پی رسميت بخشيدن به تصميم جديد ايسلند، اين کشور سفير اکروديته (غير مقيم) به سرزمين های فلسطينی می فرستد و نماينده سياسی فلسطين در ريکياويک نيز به عنوان «سفير» شناخته می شود. دو روز پيش از آن نيز پرچم فلسطين در آيينی با حضور محمود عباس رييس تشکيلات خود گردان فلسطينی بر فراز ساختمان يونسکو، نهاد آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد در پاريس به اهتزاز در آمد زيرا يونسکو يک ماه و نيم پيش، فلسطين را به عنوان کشوری مستقل در جمع اعضای خود پذيرفت. فلسطينی ها اميدوار بودند که رؤيای آنها برای داشتن کشوری مستقل، از راه مذاکرات سياسی صلح با اسرائيل بدست آيد اما درحالی که در سه سال اخير گفت وگوها راکد مانده است، آقای محمود عباس بازگشت خود و يارانش را به پشت ميز مذاکرات به قطع هر گونه ساخت و ساز اسرائيلی در سرزمين های مورد درخواست فلسطينی ها مشروط کرده است. تلاش های دولت اوباما برای بازگرداندن طرفين در نزاع دهها ساله اسرائيلی- فلسطينی به ميز مذاکرات در حالی ناکام مانده است که آمريکا وارد گردونه انتخابات رياست جمهوری خود شده و تلاطم های سياسی يک سال اخير در خاورميانه و شمال آفريقا و بحران اقتصادی جهانی، پرداختن به معضل اسرائيلی- فلسطينی را عملاً به پايين ترين اولويت های رسيدگی آمريکا کشانده است. محمد الاشتيه، مقام ارشد سازمان آزاديبخش فلسطين، شامگاه پنجشنبه در رام الله، با ابراز بدبينی زياد نسبت به دستيابی به پيشرفتی در گردونه راکد مانده صلح، گفت انتخابات رياست جمهوری آمريکا و مشغول شدن دولتمردان آن کشور به مسايل داخلی خود و همزمان، بحران شديد اقتصادی اروپا، موجب ادامه «خلاء سياسی» در مذاکرات اسرائيلی – فلسطينی در سال ۲۰۱۲ نيز خواهد شد. در حالی که دو سوم کشورهای جهان، حکومت فلسطينی را به عنوان «کشور مستقل» به رسميت شناخته اند، محمد الاشتيه، گفت بايد اذعان کنيم که «تشکيلات خودگردانی عملاً چيزی بيش از يک شهرداری نيست».
دادستان کل قزاقستان اعلام کرده است که در درگیری میان ماموران امنیتی و کارگران اخراجی شرکت دولتی نفت در شهر ژن اوزن در جنوب غرب این کشور 10 تن کشته شدند. به گفته دادستانی قزاقستان ماموران امنیتی می کوشیدند با ناآرامی در مرکز مقابله کنند که ناگهان به آنها حمله شد و ماموران ناچار به تیراندازی شدند. فیلم های تلویزیونی عده ای را در لباس کارگران نشان می دهد که به سکویی که بمناسبت مراسم بیستمین سالگرد استقلال این کشور از اتحاد شوروی برپا شده بود، حمله می کنند. صدها تن از کارگران شرکت دولتی نفت بیش از شش ماه است که برای دستمزد و شرایط بهتری کاری تجمعاتی برپا کرده اند.
سازمان تجارت جهانی سرانجام پس از 18 سال درخواست و تلاش روسیه، با عضویت این کشور در این سازمان موافقت کرد. این توافق نامه باید تا تابستان آینده به تصویب پارلمان روسیه برسد. آخرین مانع در راه عضویت روسیه، مخالفت گرجستان بود که با میانجیگری سوئیس در اوایل امسال رفع شد. سازمان تجارت جهانی ۱۵۳عضو دارد. ایران هنوز نتوانسته است به عضویت کامل این سازمان درآید و به عنوان عضو ناظر پذیرفته شده است.
لئون پانه تا، وزیر دفاع آمریکا روز جمعه در آنکارا با عبدالله گل، رئیس جمهوری ترکیه دیدار کرد. آقای پانه تا پنج شنبه شب پس از شرکت در مراسم پایان حضور نیروهای رزمی آمریکا در عراق از بغداد وارد آنکارا شده و با وزیر دفاع ترکیه گفتگو کرده بود. او هنگام ورود به آنکارا گفته بود که سیاست خارجی ترکیه بر رویدادهای کشورهایی چون مصر، عراق، لیبی، ایران و سوریه تاثیر گذار است و محور مذاکرات دراین موارد بویژه، سوریه خواهد بود. وزیر دفاع آمریکا همچنین گفت که آمریکا از ترکیه برای مقابله با شورشیان مسلح کرد حمایت می کند.
نيروهای مسلح اسرائيل روز پنجشنبه اعلام کردند که سرفرماندهی واحدی را برای نيروهای ويژه عملياتی اين کشور تشکيل می دهندنيروهای مسلح اسرائيل روز پنجشنبه اعلام کردند که سرفرماندهی واحدی را برای نيروهای ويژه عملياتی اين کشور تشکيل می دهند. برخی از کارشناسان می گويند اين اقدام ارتش اسرائيل برای انجام عمليات های برونمرزی و عليه کشورهايی نظير ايران می تواند موثر باشد. خبرگزاری رويترز به نقل از بيانيه نيروهای مسلح اسرائيل که شکل گيری سرفرماندهی جديد با نام « يگانهای عمقی» را اعلام کرده ، می نويسد: « وظيفه اصلی و اوليه اين فرماندهی جديد نيروهای ويژه، گسترش حوزه اقدام و عمليات نيروهای مسلح اسرائيل در عمق استراتژيک خواهد بود.» افسران ارشد ارتش اسرائيل در مصاحبه با رسانه های آمريکايی گفته اند که اين يگان های ويژه قادر خواهند بود در فاصله های بسيار زيادی از خاک اسرائيل و در محدوده سوم، اصطلاحی که معمولا برای خليج فارس و شاخ آفريقا به کار برده می شود، وارد عمليات شوند. رسانه های اسرائيلی پيش بينی می کنند که « يگانهای عمقی» ممکن است در خاک ايران دست به عمليات بزنند. مقامات دولت اسرائيل و گروهی از سياستمداران اين کشور از احزاب گوناگون، همواره هشدار داده اند که همه گزينه ها از جمله اقدام نظامی عليه برنامه های هسته ای ايران را مدنظر دارند. خبرگزاری رويترز يادآوری می کند که گزارش اخير آژانس بين المللی انرژی اتمی که در ماه نوامبر منتشر شد ادعا کرد که احتمالا ايران جنبه های تحقيقاتی برای ساخت برخی مصالح بمب های هسته ای را ادامه داده است. انتشار اين گزارش بحران هسته ای ايران را تشديد کرده و کشورهای غربی و اسرائيل از انتشار آن به عنوان سندی در ضرورت برخورد شديدتر با ايران استفاده کرده اند. گزارشهای منتشر شده در مورد سازماندهی جديد واحدهای عملياتی ويژه اسرائيل حاکی از آن است که هر بخش از اين واحدها متناسب با اينکه تحت فرماندهی نيروی دريايی، هوايی و يا زمينی آن کشور باشند توانايی و قابليت های رزمی ويژه خود را حفظ خواهند کرد و ساختار فرماندهی جديد، شرايط را برای هماهنگی در طراحی و اجرای عمليات بهبود خواهد بخشيد. پر آوازه ترين واحد نيروهای مخصوص اسرائيل به نام «سايرت ماتکال» که بنيامين نتانياهو نخست وزير اسرائيل نيز از اعضای سابق آن بوده است، در سال ۱۹۷۶ توانست سرنشينان اسرائيلی يک هواپيمای«اير فرانس » را که ربوده و به اوگاندا منتقل شده بود، نجات دهند.
دو روز پس از احضار عبدالله عبید، سفیر کابل در تهران، به منظور اعلام اعتراض به «استفاده از خاک و حریم هوایی افغانستان توسط هواپیمای جاسوسی آمریکا علیه ایران»، علی اکبر صالحی، وزیر خارجه، طی اقدامی بحث برانگیز، اظهارات تهدیدآمیز روز پنجم آذرماه سرتیپ پاسدار علی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوا فضای جمهوری اسلامی، دایر بر هدف قرار دادن تأسیسات سپر دفاع موشکی ناتو در خاک ترکیه را رسماً پس گرفت و آن را «غیرمسئولانه و بی‌معنی» خواند.دو روز پس از احضار عبدالله عبید، سفیر کابل در تهران، به منظور اعلام اعتراض به «استفاده از خاک و حریم هوایی افغانستان توسط هواپیمای جاسوسی آمریکا علیه ایران»، علی اکبر صالحی، وزیر خارجه، طی اقدامی بحث برانگیز، اظهارات تهدیدآمیز روز پنجم آذرماه سرتیپ پاسدار علی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوا فضای جمهوری اسلامی، دایر بر هدف قرار دادن تأسیسات سپر دفاع موشکی ناتو در خاک ترکیه را رسماً پس گرفت و آن را «غیرمسئولانه و بی‌معنی» خواند. مطابق گزارشی که خبرگزاری فرانسه از قول خبرگزاری رسمی ترکیه (آناتولی) انتشار داد، احمد داود اوغلو وزیر خارجه ترکیه در یک مکالمه تلفنی با همتای ایرانی خود، مراتب نارضایتی آنکارا را نسبت به اظهارات تهدیدآمیز عوامل نظامی جمهوری اسلامی، با وی در میان نهاده و خواستار اعلام موضع رسمی دولت ایران در این زمینه شده است. صالحی نیز در پاسخ تأکید کرده که «چنین گفته‌هایی تنها بیانگر دیدگاه شخصی است و با دیدگاه دولت ایران همخوانی ندارد.» صالحی به منظور جلب رضایت بیشتر همتای ترک خود از این حدود هم فراتر رفته و یادآور شده بود که «به کسانی که چنین اظهارات غیرمسئولانه و بی‌معنی را مطرح ساخته‌اند، هشدار لازم داده شده است.» نحوه برخورد دوگانه دولت ایران و اتخاذ سیاست تهاجمی در قبال افغانستان و هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی مستقر در آن کشور، در مقایسه با سیاست انفعالی تهران در قبال ترکیه و موضوع استقرار تأسیسات سپر دفاع موشکی ناتو، حاکی ناتوانی آشکار جمهوری اسلامی در گشودن جبهه‌های خصمانه تازه در حیطه مناسبات خارجی است. دو سیاست و دو منبع خطر در اجلاس سال گذشته سران ناتو در لیسبون پایتخت پرتقال، اعلام شد دولت ترکیه با استقرار سپر دفاع موشکی ناتو (آمریکا) در خاک خود موافقت کرده است. هدف اصلی استقرار این سامانه موشکی، که ضمن داشتن طبیعت دفاع ضد موشکی، می‌تواند به عنوان یک سامانه تهاجمی نیز مورد استفاده قرار گیرد، رهگیری و انهدام موشک‌های ایران تعیین و اعلام شده است. سامانه یاد شده که قرار است برنامه نصب و استقرار آن در ترکیه تا سال ۲۰۱۵ میلادی تکمیل شود، در عمل جانشین سامانه دفاع موشکی و شبکه رادار ناتو است که پیشتر قرار بود در دو کشور جمهوری چک و لهستان، با هدفی مشابه ایجاد شود. دولت ترکیه نصب این سامانه موشکی را در راستای مصالح ملی خود اعلام کرد، و تنها به منظور دل خوش نگاه داشتن ظاهری ایران، از ناتو خواست که از اعلام نام ایران به عنوان هدف اصلی نصب این سامانه خودداری شود. باراک اوباما پیش از انجام سفر ماه آوریل سال ۲۰۱۰ خود به مسکو، و اعلام توافق‌های تازه با رهبران کرملین در زمینه محدود ساختن تعداد کلاهک‌های اتمی دو کشور پس از انقضای مهلت قرارداد پیشین موسوم به «استارت»، اعلام کرد که آمریکا اجرای طرح نصب سپر موشکی یاد شده را لغو کرده است. بی‌شک نزدیک‌تر شدن محل استقرار این سامانه ضد موشکی به خاک ایران، و استقرار آن در خاک ترکیه به جای جمهوری چک، توان موشکی جمهوری اسلامی را که شاخص‌ترین بخش از مجموعه ظرفیت‌های دفاعی ایران، و مکمل هدف‌های نظامی برنامه توسعه اتمی ایران به شمار می‌رود، به شدت مورد تهدید قرار خواهد داد. ضمن داشتن درک کامل از خطر امنیتی نصب سامانه دفاع موشکی در ترکیه، و علیرغم آگاهی از نارضایتی نظامیان، جمهوری اسلامی با ارزیابی توان واقعی خود در مقایسه با ظرفیت و آمادگی‌های همسایگان، در قبال ترکیه قوی‌تر (مشابه نحوه برخورد با عربستان) به سیاست سکوت، و انفعال و تظاهر به دوستی رو کرد و در قبال دولت ضعیف افغانستان، سیاست بی‌خطر اعتراض و تهدید را دستور کار قرار داد. بی‌شک ارزیابی تهدیدهای امنیتی ناشی از پرواز هواپیمای غیرمسلح جاسوسی آمریکا در مرزهای ایران، در مقایسه با خطر نظامی ناشی از نصب سامانه دفاع موشکی ناتو در مرزهای ایران، نیازمند مطالعات پیچیده‌ای نیست. اهمیت پروازهای جاسوسی اهم مسئولیت‌های هواپیمای بی‌سرنشین آر کیو ۱۷۰ آمریکایی که هنوز نحوه فرود آمدن و یا به زمین نشاندن آن در مرزهای شرقی ایران با ابهام‌های متعدد روبه‌رو است، کسب اطلاع از فعالیت‌های هسته‌ای، کسب اطلاع از محل استقرار و نقل و انتقالات موشکی، شناسایی اردوگاه‌های نظامی در مناطق مرزی، ارزیابی نحوه عملکرد سیستم رادارهای ایران معرفی شده داشت. در تمام این زمینه‌ها، در گذشته نیز کسب اطلاع از درون ایران، صورت گرفته است. بعد از حادثه اخیر نیز، چنانکه لئون پانه‌تا وزیر دفاع آمریکا روز پنجشنبه در کابل اعلام داشت، این جریان متوقف نخواهد شد. هواپیمای آمریکایی بدون سرنشین یاد شده، یا پهپاد (پرنده هدایت‌پذیر از دور)، اولین بار در سال ۲۰۰۹ در فرودگاه کابل دیده شد. آمریکا چند ماه قبل اعلام داشت که از این نوع هواپیما (آر کیو ۱۷۰) در عملیات منجر به قتل بن لادن در پاکستان استفاده شده است. شکل بال و دم، انحنای در بدنه و مواد به کار رفته در ساختن آن، مانع از شناسایی این نوع هواپیما توسط رادار می‌شود. از این لحاظ، آمریکا مایل به حفظ این اطلاعات به عنوان اصرار نظامی است. در عین حال پیش‌بینی بروز حادثه و احتمال ساقط شدن آن در مناطق غیردوستانه، همیشه وجود داشته است و بعد از این هم وجود خواهد داشت. طی تازه‌ترین سانحه، روز سه‌شنبه ۲۲ آذرماه، سه روز پیش، یک فروند هواپیمای بدون سرنشین آمریکا در فرودگاه سیشل (موریس) ساقط شد. مأموریت هواپیمای تازه ساقط شده پرواز بر فراز مناطق موسوم به «شاخ آفریقا»، و به خصوص ردگیری دزدان دریایی در آن مناطق معرفی شده است. در ۱۷ سپتامبر سال جاری یک فروند هواپیمای بدون سرنشین آمریکا که مأموریت تعقیب شورشیان مسلح و گروههای القاعده و طالبان را در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان بر عهده داشت در خاک پاکستان سقوط کرد. سال گذشته سپاه پاسداران از ساقط کردن یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی در آبهای خلیج فارس خبر داد. پیشتر سپاه پاسداران از پرواز هواپیماهای ناشناس در مرزهای غربی ایران گزارش داده بود. مشابه این رویدادها از بوشهر و برفراز تأسیسات برق اتمی ایران نیز گزارش شده بود. اطلاعات پرواز اگرچه ایران تاکنون از اعلام دقیق زمان و محل فرود آمدن و یا فرود آوردن پهپاد آر کیو ۱۷۰ خودداری کرده، و لی منابع امریکایی حاکی است که تماس با هواپیمای یاد شده در هشتم آذر از دست رفته است. آمریکا ظاهرا مطمئن نیست که ایران از وقوع این حادثه و سقوط (و یا فرود آمدن) هواپیمای بدن سرنشین بلافاصله مطلع شده است. منابع خبری ایران نیز طی اولین واکنش‌ها به رویداد مزبور از ساقط کردن آن یاد کردند، و نه به زمین نشاندن، که در گزارشهای بعدی مورد توجه قرار گرفت. در همان روز قطع ارتباط هواپیما با پایگاه مربوط، ظاهراً موضوع در بولتن خبری «مرکز فرماندهی ملی نظامی» قرار می‌گیرد. روز بعد آن (چهارشنبه نهم آذر) رئیس‌جمهور آمریکا (فرمانده کل قوا در این کشور) در کنار سایر گزارشهای نظامی روزانه، از این موضوع نیز مطلع می‌شود. نیروهای آمریکایی ظاهراً این امکان را در اختیار داشته اند که هواپیمای ساقط شده را بعد از شناسایی محل سقوط آن، از میان ببرند ولی از اقدام به این عمل خودداری کرده‌اند. با تفسیر تصاویر منتشر شده از هواپیمای یاد شده، منابع آمریکایی مدعی هستند که بال سمت چپ آن دوباره و پیش از قرار دادن بروی سکو برای عکس‌برداری، به بدنه نصب شده و در دماغه آن نیز آثار فرورفتگی دیده می‌شود که حاکی از سقوط هواپیما است تا فرود آوردن آن. منابع آمریکایی مدعی هستند که بعد از قطع ارتباط با سیستم هدایت‌کننده هواپیما، سیستم هدایت خودکار سعی در یافتن محلی برای فرود داشته و در نهایت ساقط شده است. آقای احمدی‌نژاد در مصاحبه پنجشنبه شب خود با تلویزیون ونزوئلا، در اشاره به هواپیمای یاد شده آن را «هدیه آمریکا» معرفی کرد. جان بولتون سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل نیز، طی گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی فاکس‌نیوز ضمن استفاده از تعریفی مشابه با آقای احمدی‌نژاد، پهپاد یاد شده را هدیه آمریکا به دشمنان خواند. تنها مشکل جانبی جمهوری اسلامی در حاشیه دریافت این هدیه ناخواسته، عریان شدن تضادهای داخلی در مورد اهمیت خطرهای امنیتی متوجه ایران از سوی کشورهای همسایه، و نحوه برخورد با این خطرها، به نسبت توانایی‌های سیاسی و نظامی باقیمانده در کشور است؛ پوزش‌خواهی از ترکیه در قبال نصب سپر دفاع موشکی، و اعتراض به افغانستان برای قرار دادن امکانات پرواز پهپادها به آمریکا.
نوری المالکی، نخست وزير عراق، اعلام کرد که تصميم دولت اين کشور برای بستن پايگاه اشرف، محل استقرار اعضای سازمان مجاهدين خلق، در پايان سال جاری ميلادی، غير قابل تجديد نظر است.نوری المالکی، نخست وزير عراق، اعلام کرد که تصميم دولت اين کشور برای بستن اردوگاه اشرف، محل استقرار اعضای سازمان مجاهدين خلق، در پايان سال جاری ميلادی، غير قابل تجديد نظر است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، آقای المالکی درخواست سازمان ملل متحد برای به تاخير انداختن بستن پايگاه اشرف را رد کرد. سازمان ملل متحد گفته است که هدفش از اين درخواست، جلوگيری از خونريزی است. نخست وزير عراق به خبرگزاری فرانسه گفت که ساکنان پايگاه اشرف، طرح سازمان ملل متحد را رد کردند و مانع از ورود نمايندگان آن سازمان به اين پايگاه شدند. او اضافه کرد: اين به معنای آن است که آنها يک دسته جنايتکارند و ما هم نمی توانيم به چنين دسته ای اجازه اقامت در عراق را بدهيم. پايگاه اشرف در جريان جنگ هشت ساله عراق و ايران و با اجازه صدام حسين ايجاد شد. هنگامی که صدام حسين در سال ۲۰۰۳ ميلادی و در جريان حمله نيروهای ائتلاف به رهبری آمريکا، سرنگون شد، پايگاه اشرف تحت حفاظت ارتش آمريکا قرار گرفت. نيروهای آمريکايی حدود ۳ سال پيش مسئوليت امنيتی اين پايگاه را به مقام های دولت عراق واگذار کردند. دولت عراق می گويد وجود پايگاه اشرف تهديدی عليه روابطش با ايران است و بر بسته شدن آن تا پايان سال جاری ميلادی تاکيد می ورزد. ساکنان پايگاه اشرف می گويند تا زمانی که تحت حمايت سازمان ملل متحد قرار نگيرند، با بسته شدن اين پايگاه مخالفت خواهند کرد. در اين بين، سازمان ملل متحد هفته گذشته خواستار آن شد تا مدت زمان بسته شدن پايگاه اشرف به تعويق بيفتد تا بتوان راه حلی برای ۳۴۰۰ عضو سازمان مجاهدين خلق پيدا کرد. مارتين کوبلر، فرستاده سازمان ملل متحد به عراق، به شورای امنيت سازمان ملل متحد گفته است که مواضع ساکنان پايگاه اشرف و دولت عراق فاصله زيادی با هم دارد. او همچنين از اعضای جامعه بين الملل خواست تا محل جديدی را برای ساکنان پايگاه اشرف پيدا کنند. در همين حال، شورای ملی مقاومت، شاخه سياسی سازمان مجاهدين خلق، با رد سخنان نخست وزير عراق گفت که نمايندگان سازمان ملل متحد هفته گذشته دو بار از پايگاه اشرف ديدار کرده اند. محمد محدثين، از اعضای اين شورا، در پاريس، در بيانيه ای، نخست وزير عراق را دروغگو خواند و او را متهم کرد که زمينه را برای کشتار ساکنان پايگاه اشرف آماده می کند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، ساکنان پايگاه اشرف می گويند که ماموران امنيتی عراق در بهار سال جاری با حمله به اين محل، حداقل ۳۶ تن از اعضای سازمان مجاهدين خلق را کشتند و تعدادی را زخمی کردند. در همين ارتباط، خبرگزاری فرانسه گزارش داد که چهار ايرانی تبعيدی در نامه ای به دادگاهی در آمريکا از مقام های عاليرتبه ايران و مقام های عراق در ارتباط با اين حمله شکايت کردند. آنها گفته اند که در جريان حمله ماموران عراقی به شدت مجروح شده اند. در اين حال، به گزارش خبرگزاری آسوشيتدپرس، صدها نفر روز جمعه در بغداد تظاهرات کردند و از دولت اين کشور خواستند پايگاه اشرف را تا پايان سال جاری تعطيل و اعضای سازمان مجاهدين خلق در آنجا را اخراج کند.
دادگاه تجديد نظر ايالت کاليفرنيا به شرکت کيوبيک Cubic، سازنده تجهيزات دفاعی دستور داد دو ميليون و هشتصد هزار دلار به ايران پرداخت کند. اين شرکت از دادگاه خواسته بود تا حکم اتاق بازرگانی بين المللی را که پيشتر به نفع ايران رای داده بود، نقض کند. دعوا به قراردادی ميان دولت ايران، پيش از انقلاب، و شرکت کوبيک مربوط می شد. وزارت جنگ وقت ايران با پرداخت اين مبلغ به شرکت کوبيک يک سيستم دفاعی از آن خريده بود، اما پس از انقلاب با اشغال سفارت آمريکا، روابط دو کشور قطع و اجرای قرارداد متوقف شده بود. اين پرونده یکی از ده ها دعاوی حقوقی ميان جمهوری اسلامی و شرکت های آمريکايی پس از انقلاب است.
با انتشار خبر اتهام مشارکت علاءالدین بروجردی در ماجرای اختلاس سه هزار میلیارد تومانی و نقشی که سفیر سابق بریتانیا در ایران برای او در حمله به سفارت این کشور در تهران قائل شد، بازخوانی نحوه ورود آقای بروجردی به صحنه سیاست و حضورش در دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به قلم ابوالفضل اسلامی یکی از دیپلمات‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران و رایزن سابق سفارت ایران در ژاپن خالی از فایده نیست.با انتشار خبر اتهام مشارکت علاءالدین بروجردی در ماجرای اختلاس سه هزار میلیارد تومانی و نقشی که سفیر سابق بریتانیا در ایران برای او در حمله به سفارت این کشور در تهران قائل شد، بازخوانی نحوه ورود آقای بروجردی به صحنه سیاست و حضورش در دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به قلم ابوالفضل اسلامی یکی از دیپلمات‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران و رایزن سابق سفارت ایران در ژاپن خالی از فایده نیست. آقای اسلامی در این یادداشت به مرور نحوه ورود آقای بروجردی به دستگاه دیپلماسی ایران و نقش او در دستگاه سیاست خارجی در گذر سالها پرداخته است. نقشی که همچنان در قالب حضور آقای بروجردی در رأس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تداوم دارد. معاودین عراقی در سال ۱۳۵۷ پس از سقوط رژیم پادشاهی، بسیاری از دیپلمات‌ها و مدیران وزارت خارجه اخراج یا پناهنده شده و یا کناره‌گیری کردند. در آن شرایط بخش‌های سیاسی و اداری و اداره ترجمه و کنسولی وزارت خارجه از کمبود نیرو در رنج بود که به ناچار از سایر ادارات دولتی نیروهایی جذب وزارت خارجه شدند که تخصص مطلوب سیاسی نداشتند. ابوالفضل اسلامی؛ رایزن سابق سفارت ایران در ژاپن در این شرایط گروهی از معاودین عراقی نیز به دلیل تسلط به زبان عربی و نیاز شدید وزارت خارجه به این زبان در اداره ترجمه و اداره خاورمیانه و کشورهای عربی استخدام شدند. از این جمله‌اند، علاءالدین بروجردی و برادرش هادی بروجردی، جواد لاریجانی و فاضل لاریجانی (وابسته فرهنگی جمهوری اسلامی در اتاوا). همچنین وزارت امورخارجه از سال ۱۳۶۰ تصمیم گرفت تعدادی دانشجو جهت گذراندن دوره‌های آموزش سیاسی و بین‌المللی در دانشکده روابط بین‌الملل جذب کند که اولین گروه حدود ۸۰ نفر از طریق آزمون ورودی جذب و به کارآموزی مشغول شدند. این دانشجویان علاوه بر تحصیل در رشته روابط بین‌الملل، جهت آشنایی با سیستم کاری وزرات خارجه در ادارات مختلف کارآموزی می‌کردند. من هم به عنوان یکی از این دانشجویان در این دوره‌ها شرکت داشتم و از همان زمان با معضل معاودان عراقی آشنا شدم. افرادی که امروز مثل سردار نقدی در رأس نیروهای سرکوب و یا چون لاریجانی‌ها در رأس قوای مققنه و قضاییه، و یا چون بروجردی‌ها در سیاست خارجی ایفای نقش می‌کنند. در تابستان سال ۱۳۶۲ کارآموزی من در اداره خلیج فارس و خاورمیانه تحت ریاست علاءالدین بروجردی بود که آشنایی ما با اواز اینجا شروع و از بد روزگار پس از پایان دوره آموزشی و استخدام رسمی، محل خدمت من معاونت آسیا و اقیانوسیه بود که علاءالدین بروجردی تا پایان ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی بر آن نظارت می‌کرد. آنچه در این یادداشت می‌آید برگرفته از مشاهدات و تجربیات شخصی‌ام در این حوزه است. سال ۱۳۶۲ در دوره کارآموزی در اداره خلیج فارس به مدیریت علاءالدین بروجردی، آشکارا می‌دیدم که کارشناسان از حضور معاودان عراقی که با استفاده از ارتباطات با محافل قدرت در حوزه‌های علمیه، برخلاف مقررات وزارت خارجه بدون داشتن مدرک تحصیلی مطلوب وارد کادر سیاسی شده و پست‌های مدیریتی را اشغال کرده‌اند، اظهار نگرانی می‌کردند. (۱) این حساسیت تا حدی بود که حضورعلاءالدین بروجردی در پست مدیریت اداره خلیج فارس بدون صلاحیت‌های مدیریتی مندرج در اساسنامه وزارت خارجه (۲) موجب رواج لطیفه در بین کارمندان شده بود. یکی از این لطایف این بود: «کارمند بیمارستان هلال احمر دبی سکان سیاست خارجی ایران بزرگ را در دست گرفت.» اطلاعات موجود درباره بروجردی و سایر معاودین در اداره دهان به دهان می‌گشت. همه زیر لب زمزمه می‌کردند که آقای بروجردی در نجف عراق متولد شده و تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را درآنجا گذرانده است. او پس از پایان تحصیلات دبیرستان و گرفتن مدرک [تکنسین] آزمایشگاه در سالهای پیش از انقلاب، در بیمارستان هلال احمر دبی مشغول به کار بوده و پس از انقلاب همچنان در دبی می‌ماند و کمیته انقلاب اسلامی، شعبه دبی را تشکیل می‌دهد. در اوایل شروع جنگ ایران و عراق نیز وی از دبی تجهیزات پزشکی و آمبولانس به ایران ارسال می‌کرده است. علاءالدین بروجردی در سال ۱۳۶۰ به تهران آمد و به دلیل آشنایی به زبان عربی در وزارت خارجه مشغول به کار شد. ولی خلاف اساسنامه وزارت خارجه بدون داشتن مدرک تحصیلی مطلوب وارد کادر سیاسی شد و باز خلاف مقررات اساسنامه وزارت خارجه در مورد شرایط مدیران، مدیریت اداره خلیج فارس و خاورمیانه عربی را به دست گرفت. سکانداری سیاست خارجی ایران نقش آقای بروجردی در وزارت خارجه پس از کنار گذاشته شدن جواد لاریجانی پر رنگ‌تر شد. حضور جواد لاریجانی در وزارت خارجه به دلیل سر و صدا، و حساسیتی که طرح ام‌القرای اسلامی (۳) او در بین دولت‌ها ایجاد کرده بود، مضر تشخیص داده شد و محمد ری‌شهری، وزیر اطلاعات وقت، و علی اکبر ولایتی، وزیر خارجه، جهت کاهش تنش‌ها و به قولی برای گرفتن زهر تلخی که طرح ام‌القرای او در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای دیگر ایجاد کرده بود؛ خواستار کناره‌گیری آقای لاریجانی از وزارت خارجه شدند. جواد لاریجانی طرح ام‌القرای خود را در جلسات اداری جهت توجیه کارشناسان این گونه تفسیر می‌کرد: «ولایت فقیه ولی امر و جوهر رهبری جهان اسلام است و ایران ام‌القرا (مادر کشورهای اسلامی) است. امت اسلامی مرز نمی‌شناسد و انقلاب اسلامی نباید محدود به ایران بماند. هر جا مظلومی هست باید [این] ام‌القرا (ایران) بلافاصله به کمک نظامی، مالی و معنوی آن بشتابد.» در همین زمان در وزارت خارجه اداره حمایت از نهضت‌های آزادیبخش که پرسنل آن نیروهای سپاه و اطلاعات بودند، با پاسپورت دیپلماتیک، تحت پوشش دیپلمات با استفاده از مصونیت‌های دیپلماتیک در تمام سفارتخانه‌ها مستقر و نهضت‌های آزادیبخش و تندروهای مذهبی را جهت برگزاری دوره‌های آموزشی به ایران می‌فرستاد و آنان را از نظر تجهیزات تغذیه می‌کرد. آقای لاریجانی بدون ملاحظات دیپلماتیک و آشکارا خواستار این بود که اداره حمایت از نهضت‌های آزادیبخش وزارت خارجه باید تمام نیروهای ضد استکبار را تحت پرچم ولایت فقیه گرد هم آورد و آنان را به پیشرفته‌ترین تجهیزات مسلح کند. جواد لاریجانی تکیه کلامی داشت تحت عنوان «فتیله انفجاری» که همیشه ورد زبان او بود و می‌گفت: «این نیروهای انقلابی مثل فتلیه انفجاری هستند. ما باید این فتیله‌ها را در اقصی نقاط عالم آماده داشته باشیم تا بتوانیم در هر کجای جهان دشمنان ام‌القری را از بین ببریم و به منافع استکباری آمریکا و اروپا در جای جای جهان ضربه بزنیم.» اظهارات لاریجانی و سلسله بمب‌گذاری‌ها و ترورهایی که در خارج از کشور توسط عوامل جمهوری اسلامی ایران صورت می‌گرفت، دیگر جای انکار برای دولتمردان جمهوری اسلامی باقی نگذاشته بود. لذا آقایان ولایتی و ری‌شهری خواستار کنار ماندن جواد لاریجانی از وزارت خارجه شدند. (۴) علاءالدین بروجردی بعد از آقای لاریجانی در سمت معاون آسیا و اقیانوسیه و مسئول ستاد افغانستان با میلیون‌ها دلار بودجه محرمانه، همان نقش جواد لاریجانی را در وزارت خارجه ایفا کرد. جواد لاریجانی هم به مجلس رفت و ریاست کمیسیون سیاست خارجی را در دست گرفت (جایی که امروز بروجردی بر آن تکیه زده است). آقای بروجردی طرح ام‌القرا را بدون سر و صداهای جواد لاریجانی پیش می‌برد. فعالیت‌های پرسنل دفتر حمایت از نهضت‌های آزادیبخش تحت امر آقای بروجردی با بودجه‌های میلیون دلاری موضوعی است که نیاز به بررسی جداگانه دارد. علاءالدین بروجردی هر سال میلیون‌ها دلار بودجه محرمانه در اختیار داشت و مختار بود که این پول‌ها را بدون نیاز به رسید و سند هزینه؛ جهت مجاهدان افغان و نهضت‌های آزادیبخش و نیروهای افراطی طرفدارجمهوری اسلامی مصرف کند و با توجه به اینکه در وزارت خارجه بودجه‌های محرمانه بدون نظارت حسابرس و بدون سند مصرف می‌شود، هیچگاه احتمال سوء استفاده از این پول‌ها قابل کشف نبوده است. بروجردی در دوره اصلاح طلبان با روی کار آمدن دولت محمد خاتمی، علاءالدین بروجردی از وزارت خارجه به مجلس شورای اسلامی رفت و در مجلس هفتم بر جای جواد لاریجانی در ریاست کمیسیون سیاست خارجی نشست و همچنان در موضعی بالاتر سکان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را در دست دارد. دفتر حمایت از نهضت‌های آزادیبخش که وجودش در وزرات خارجه با شعارهای گفت‌وگوی تمدن‌های محمد خاتمی مغایرت داشت؛ تغییر نام داد و با همان شرح وظایف نام دفتر مطالعات اسلامی را بر آن گذاشتند وهمچنان فعال است. ---------------------------------------------------------------------------------- پانویس‌ها : (۱) شرایط ورود به رسته سیاسی: بر اساس ماده سه مقررات استخدامی وزارت خارجه، کلیه کارمندان وزارت خارجه به دو رسته سیاسی و اداری تقسیم میشوند. ورود به رسته اداری شرایط خاصی ندارد ولی بر اساس ماده پنج اساسنامه، شرط ورود به رسته سیاسی؛ داشتن لیسانس یا بالاتر در یکی از رشته‌های علوم سیاسی و بین‌المللی، حقوق بین‌الملل و اقتصاد بین‌الملل، نداشتن تابعیت غیراکتسابی ایران؛ نداشتن همسر خارجی و یا همسری که دارای تابعیت اکتسابی باشد، و علاوه بر اینها شرکت در امتحان کتبی و کسب بهترین معدل و انجام مصاحبه جهت آزمون فن بیان و وضع ظاهر و شخصیت. (۲) شرایط مدیریت در وزارت خارجه: بر اساس مفاد ماده ۲۲ اساسنامه وزارت خارجه، مدیران کل و روسای ادارات از بین کارمندان رسته سیاسی که به مقام سفارت رسیده باشند؛ انتخاب میشوند و سرپرستان ادارات باید حداقل مقام رایزن دوم باشند. میزان سوابق مورد نیاز برای تغییر مقام‌های سیاسی در وزارت خارجه به این شرح است: وابستگی به دبیر سومی دو سال دبیر سومی به دبیر دومی سه سال دبیر دومی به دبیر اولی سه سال دبیر اولی به رایزن سومی سه سال رایزن سومی به رایزن دومی سه سال رایزن دومی به رایزن یکمی سه سال (۳) برای آشنایی با نظریه ام‌القرای محمدجواد لاریجانی به اینجا مراجعه کنید. (۴) ولایتی: ری‌شهری وزیر اطلاعات حضور لاریجانی در وزارت امور خارجه را به مصلحت ندانست. (روزنامه سرمایه، ۲۷ تیرماه ۸۶/ قابل دسترس در اینجا )
گزارشگران بدون مرز، روز پنجشنبه، با انتشار بيانيه ای سرکوب تداوم‌دار رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در ايران را محکوم کرد و نوشت «بی رحمی مرگ اور دستگاه قضايی و وزارت اطلاعات ايران عليه وب‌نگار زندانی حسين رونقی ملکی، غيرقابل پذيرش است.» گزارشگران بدون مرز، روز پنجشنبه، با انتشار بيانيه ای سرکوب تداوم‌دار رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در ايران را محکوم کرد و نوشت «بی رحمی مرگ اور دستگاه قضايی و وزارت اطلاعات ايران عليه وب‌نگار زندانی حسين رونقی ملکی، غيرقابل پذيرش است.» اين سازمان که مقرش در پاريس است می نويسد ما محمدصادق آملی لاريجانی رئيس دستگاه قضايی، حيدر مصلحی وزير اطلاعات و عباس جعفری دولت ابادی را مسوول جان حسين رونقی ملکی می‌دانيم. گزارشها حاکی است که حسین رونقی ملکی، وبلاگ‌نویسی که از دو سال پیش در زندان اوین به سر می‌برد، در اعتراض به وضعیت خود و دیگر زندانیان سیاسی، از ۱۹ آذرماه اعتصاب غذا کرده است . در بیانیه این سازمان مدافع حقوق روزنامه نگاران آمده است « ۱۶ آذر ماه ١٣٩٠، لطف‌الله ميثمی مدير مسئول ماهنامه چشم‌انداز از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطلع شد که بنا بر حکم شعبه ١٥ دادگاه انقلاب تهران به تاريخ ٢ آذرماه، امتياز انتشار مجله لغو و خود وی به ٥ سال محروميت از فعاليت مطبوعاتی محکوم شده است.» لطف‌الله میثمی در یادداشت خود در وب‌سایت شخصی‌اش یادآور شد : «گفتنی است اینجانب نه به دادگاه انقلاب احضار و نه تفهیم اتهام شده‌ام و نه از دادگاه بدوی و تجدید نظر آن خبری داشته‌ام و نه در دادگاهی حضور یافته‌ام و نه فرصتی برای اعتراض به حکم دادگاه داشته‌ام و نه از چنین حکمی معاونت مطبوعاتی و یا هیئت نظارت بر مطبوعات وزارت ارشاد اطلاع داشت.» گزارشگران بدون مرز همچنین نوشت این سازمان در تاريخ ١٠ آذرماه از بازداشت و زندانی کردن فرشاد قربانپور روزنامه‌نگار و همکار بسياری از روزنامه‌های اصلاح‌طلب از جمله هفته‌نامه توقيف شده شهروند امروز، و روزنامه‌های فرهيختگان و مهرنامه، مطلع شده است. این سازمان همچنین می افزاید «هفته‌نامه سيمره يکی از نشريات قديمی و پر خواننده استان لرستان، از تاريخ ١٤ مهر در پی فشارهای سياسی و قضايی پس از هفت سال انتشار مداوم، انتشار خود را متوقف کرد. در شماره ٨ شهريور ١٣٩٠ اين نشريه مطلب طنزی به نام «فقط ديکتاتورها وخرها اشتباه نمی‌کنند!» منتشر شده بود، مقاله فرهنگ نقد ناپذيری در ميان ديکتاتورها را به تمسخر گرفته بود. برخی از مسوولان استان اين مطلب را «توهين به مقدسات« اعلام کرده و عليه نشريه و نويسندگان آن شکايت کرده‌اند.» اخیرا کمیته «حمایت از روزنامه‌نگاران» در تازه‌ترین آمار خود از وضع مطبوعات و روزنامه‌نگاران در جهان ایران را همچنان بزرگ‌ترین زندان دنیا برای روزنامه‌نگاران دانست .
مقامات فرودگاهی در مسکو روز جمعه از کشف و ضبط محموله مواد رادیو اکتیو موجود در بار یک مسافر ایرانی خبر دادند که قصد سفر به تهران را داشت. گفته می شود این مواد رادیو اکتیو در دانشگاهها ، موسسات پژوهشی و مراکز بزرگ پزشکی روسيه توليد می شود.مقامات فرودگاهی در مسکو روز جمعه از کشف و ضبط محموله مواد رادیو اکتیو موجود در بار یک مسافر ایرانی خبر دادند که قصد سفر به تهران را داشت. گفته می شود این مواد رادیو اکتیو در دانشگاهها، موسسات پژوهشی و مراکز بزرگ پزشکی روسيه توليد می شود. به گزارش آسوشیتد پرس پلیس گمرک فرودگاه بین‌المللی شِرِمتیِوو، یکی از دو فرودگاه بزرگ مسکو، در جریان وارسی محتویات بار یک مسافر ایرانی، ۱۸ شی فلزی یافتند که به طور جداگانه در جعبه‌های فولادی جای‌گرفته بودند. سخنگوی پلیس گمرک مسکو در گفت‌و‌گو با این خبرگزاری بدون اعلام زمان دقیق کشف این محموله، گفته است که این مواد «چندی پیش» ضبط شده‌اند. به گفته مقامات گمرک روسیه، این فلزها، نوعی ایزوتوپ رادیواکتیو به نام سدیم-۲۲ هستند و تحقیقات اولیه نشان از آن دارد که میزان تشعشعات رادیو اکتیو آنها، ۲۰ درصد بیش از حد معمول است. برخی گزارش ها حاکی است که به دنبال ضبط این محموله، صاحب ایرانی بار که توانسته است به تهران سفر کند. سخنگوی پلیس گمرک در این خصوص، تنها به آسوشیتد پرس گفته است که صاحب ایرانی این محموله بازداشت نشده است. درهمین زمینه ،يک مقام مسئول در سفارت جمهوری اسلامی در مسکو بازداشت يک شهروند ايرانی با محموله مواد راديو اکتیو را تکذيب کرد. خبرگزاری ايسنا به نقل از اين مقام مسئول در مسکو نوشته است که « حدود يکماه پيش در مورد يک دانشجو که موادی برای مصارف دندان پزشکی همراه خود داشت ،سوء تفاهمی پيش آمده بود که بسرعت حل شد» به گفته روس‌اتم این مواد تنها کاربرد پزشکی دارند و دارای سطح بالایی از تشعشعات رادیو اکتیو نیستند. خبرگزاری رویترز نیز تصریح کرده است که سدیم-۲۲ نوعی ایزوتوپ است که کاربرد پزشکی دارد و برای مقاصد نظامی قابل استفاده نیست. سرگئی نوویکوف، سخنگوی روس‌اتم در گفت‌و‌گو با آسوشیتد پرس، با تأکید بر این که روسیه هیچگاه سدیم-۲۲ به ایران نفروخته، گفته است که «احتمال بسیار کمی وجود دارد» که این مواد رادیو اکتیو متعلق به آژانس انرژی اتمی روسیه باشند. در حال حاضر به گفته مقامات گمرک این مواد تحویل دفتر دادستانی مسکو، بخش مسئول نقل و انتقالات آب و هوایی، شده‌اند و تحقیقات در مورد این واقعه ادامه دارد.
يک دادگاه استيناف در آمريکا روز پنجشنبه حکم داد که شرکت آمريکايی سازنده تجهيزات نظامی به نام «کيوبيک» بايد مبلغ دو ميليون و ۸۰۰ هزار دلار بدهی خود را به حکومت ايران بپردازد. این اختلاف مالی به سالهای قبل از انقلاب در ايران بازمی گردد.يک دادگاه استيناف در آمريکا روز پنجشنبه حکم داد که شرکت آمريکايی سازنده تجهيزات نظامی به نام «کيوبيک» بايد مبلغ دو ميليون و ۸۰۰ هزار دلار بدهی خود را به حکومت ايران بپردازد. صدور حکم پرداخت اين مبلغ در شرايطی صادر می شود که طبق مقررات دولت آمريکا معامله با ايران غيرمجاز است. شرکت سازنده تجهيزات نظامی « کيوبيک» اعتراض خود به حکم ديوان بين المللی مجادلات مالی ايران و آمريکا را برای تجديد نظر به يک دادگاه آمريکايی ارجاع داده بود. اختلاف مالی بين اين شرکت ونهادهای نظامی ايران به سالهای قبل از انقلاب اسلامی در ايران بازمی گردد. به گزارش خبرگزاری رويترز، دادگاه استيناف در تصميم خود اعلام کرد که احترام به احکام مراجع قضايی بين المللی بر رعايت مقررات ممنوعيت معامله با ايران ارجحيت دارد. ق اضی اين دادگاه در بخشی از حکم خود گفت:« استدلال شرکت «کيوبيگ» در مورد ممنوعيت معامله با ايران نتوانست دادگاه را قانع کند و به نظر ما احترام به احکام مراجع بين المللی حل اختلافات مالی بين ايران و آمريکا مهم تر است.» اين اختلاف مربوط به قراردادی است که در سال ۱۹۷۷ بين وزارت دفاع ايران و شرکت « کيوبيک» منعقد شده و اين شرکت قرار بود که تجهيزات هواپيماهای نظامی به ايران تحويل دهد. به دنبال وقوع انقلاب اين شرکت وسايل منظور شده در اين قرارداد را به ايران تحويل نداده و دو طرف توافق کردند که ضمن فسخ اين قرارداد حساب معامله های خود را بعدا مشخص کنند. اما اين شرکت هيچگاه پول ايران را پس نداد. در سال ۱۹۹۱ دولت ايران از شرکت « کيوبيک» به بخش تجاری ديوان بين المللی لاهه شکايت کرد. اين نهاد در حکم خود شرکت « کيوبيک» را موظف دانست که ضمن پرداخت مبلغ اوليه قرار داد، يعنی دو ميليون و ۸۰۰ هزار دلار، بهره اين مبلغ در طی سالهای گذشته و هزينه های ديگر مربوط به پرونده را به ايران بپردازد. دادگاه استيناف آمريکا حکم ديوان بين المللی لاهه را تاييد کرده و از دولت آمريکا نيز خواست که در مورد جنبه های قانونی بازپرداخت اين غرامت طبق مقررات تحريم ايران اظهار نظر کند. دولت آمريکا نيز در پاسخ به استعلام دادگاه اعلام کرد با وجود تحريم های شديد، اين مقررات برای بازپرداخت اين مبلغ به حکومت ايران مانعی ايجاد نمی کند. در مرحله بعدی اين دادرسی تکليف بهره ای که در اين سالها به اين مبلغ تعلق می گيرد و همينطور هزينه های مربوط به دادگاه و مخارج وکلا مشخص خواهد شد. در اين پرونده طرف دعوی شرکت آمريکايی « کيوبيک» وزارت دفاع و پشتيبانی نيروهای مسلح ايران است.
وزارت بازرگانی کره جنوبی، امروز جمعه، اعلام کرد که ۹۹ گروه صنعتی و شش نفر را، در ارتباط با فعالیت های مشکوک هسته ای ایران، بر تحریم های قبلی خود می افزاید. کره جنوبی قبلا « بانک ملت » و ۱۰۱ شرکت دیگر ایرانی را تحریم کرده بود. این تحریم ها باعث شده است که حدود ۵ میلیارد دلار از دارایی های ایران در کره جنوبی مسدود شود. کره جنوبی در عین حال تاکید کرد که شعبه بانک مرکزی مشمول این تحریم ها نیست و بر خلاف آنچه پیشتر اعلام شده بود خرید محصولات پتروشیمی را از ایران تحریم نمی کند.
چهار تن از ساکنان پیشین اردوگاه اشرف، به دلیل حمله نیروهای عراقی به این اردوگاه، شکایتی علیه مقامات عراقی و ایرانی تسلیم دادگاهی در واشنگتن پایتخت آمریکا کردند. در حمله به اردوگاه اشرف در بهار گذشته، ۳۶ تن از اعضای سازمان مجاهدین خلق کشته شدند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، این چهار شاکی ، در شکایتنامه خود، آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی؛ فرمانده نیروی قدس سپاه، و شماری از فرماندهان ارتش عراق را متهم کرده اند که با تبانی و همکاری یکدیگر امکان حمله به اردوگاه اشرف را فراهم کرده اند. این افراد به خاطر آنچه « شکنجه، رفتارهای غیرانسانی، جنایت علیه بشریت و نقض قوانین بین المللی و داخلی» خوانده اند، خواستار دریافت غرامت شده اند. کنترل اردوگاه اشرف، که حدود ۳۴۰۰ تن از اعضای سازمان مجاهدین خلق در آن سکونت دارند ، در سال ۲۰۰۹ از ارتش آمریکا به عراق تحویل داده شد. در همین حال، به گزارش خبرگزاری آسوشیتد پرس، امروز صدها تن، در تظاهراتی در بغداد، خواستار اخراج ساکنان اردوگاه اشرف از عراق شدند.
روسیه، پس از ۱۸ سال تلاش و مذاکره، سرانجام امروز جمعه به سازمان تجارت جهانی می پیوندد. آخرین مانع در راه عضویت روسیه، که مخالفت گرجستان بود، با میانجیگری سوئیس در اوایل امسال رفع شد. به گفته مدیر کل سازمان تجارت جهانی،این سازمان با پیوستن روسیه ۹۸درصد اقتصاد جهان را در بر می گیرد. سازمان تجارت جهانی ۱۵۳عضو دارد. سازمان تجارت جهانی یک سازمان بین‌المللی است که قوانین جهانی تجارت را تنظیم و اختلافات بین اعضا را حل و فصل می‌کند. ایران هنوز نتوانسته است به عضویت کامل این سازمان درآید و به عنوان عضو ناظر پذیرفته شده است.
روسيه روز پنجشنبه پيش نويس يک قطعنامه جدیدی را برای حل بحران در سوریه در اختيار ۱۴ کشور ديگر عضو شورای امنيت قرارداد. در متن این پیش نویس، « اعمال خشونت از سوی همه طرف های درگير در خشونت های سوريه، از جمله استفاده بيش از حد حکومت سوريه از نيروهای نظامی در برخورد با معترضان»، محکوم شده است. روسيه روز پنجشنبه پيش نويس يک قطعنامه مبتکرانه از جانب خود را که می گويد می‌تواند به خونريزی‌ها در سوريه پايان دهد، در اختيار ۱۴ کشور ديگر عضو شورای امنيت قرارداد. به نوشته «فرانس ۲۴»، پيشنهاد پيش نويس قطعنامه تعجب برخی از تحليلگران را برانگيخته است، زیرا دولت روسيه به همراه چین، قطعنامه پيشنهادی کشورهای غربی در محکوم کردن خشونت های سوريه در ماه اکتبر امسال را در شورای امنيت سازمان ملل متحد وتو کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، دولت روسيه که روابط دوستانه ای با رژيم سوريه دارد همراه با چين تاکنون سعی کرده است که از گسترش تنش و بحران بين المللی در برخورد با حکومت بشار اسد بکاهد. با اين همه به نظر می رسد که مسکو نيز اکنون به شدت نگران گسترش و تشديد بحران خشونت آميز سوريه است. به گفته سازمان ملل متحد در جريان سرکوب معترضان طی ماههای اخير بیش پنج هزار نفر به دست نيروهای دولتی کشته شده اند. دولت روسيه با پيشنهاد قطعنامه خود به شورای امنيت خواستارمذاکره اعضای اين نهاد در مورد اوضاع سوريه شده است. ديپلمات های غربی می گويند که با متن اين قطعنامه موافق نيستند ولی حاضرند در مورد آن گفتگو کنند. خبرگزاری فرانسه به نقل از نسخه ای از اين پيشنويس که در اختيار دارد می نويسد که در اين متن « اعمال خشونت از سوی همه طرف های درگير در خشونت های سوريه، از جمله استفاده بيش از حد حکومت سوريه از نيروهای نظامی در برخورد با معترضان»، محکوم شده است. علاوه بر اين در قطعنامه پيشنهادی روسيه در مورد انتقال غيرقانونی اسلحه برای گروههای مسلح و مخالف دولت نیز ابراز نگرانی شده است. ديپلمات های غربی به خبرگزاری فرانسه گفته اند که متن اين قطعنامه متعادل نيست و هيچ شواهد قانع کننده ای در مورد قاچاق اسلحه برای گروههای مخالف دولت وجود ندارد. يکی ديگر از ديپلمات های شورای امنيت نیز می گويد که آنها با برابر تلقی کردن خشونت مخالفان و خشونت های گسترده نيروهای دولت که در متن قطعنامه پيشنهادی روسيه درج شده است، مخالفند.
تحولات موسوم به بهار عربی، مهم‌ترین رخداد منطقه خاورمیانه در سال ۲۰۱۱ میلادی بود. دکتر جلیل روشندل، مدیر مطالعات امنیتی در «دانشگاه کارولینای شرقی» در آمریکا در مقاله‌ای که برای رادیو فردا به رشته تحریر در آورده تلاش کرده است که در قالب چارچوب‌های نظری روابط بین‌الملل به بررسی این تحولات بپردازد.در تحلیل شرایط و اوضاع فعلی منطقه پر تلاطم خاورمیانه و برای درک چگونگی تحولات فعلی می‌توان از ابزار‌ها، شیوه‌ها و تئوری‌های متفاوتی بهره گرفت. هرچند که نتایج به دست آمده به یقین همانند نخواهند بود ولی به هر صورت راهبرد‌های گوناگون به شناخت بهتری از چرایی قضایا منتهی خواهند شد. در این مجموعه کوتاه کوشش شده است تحولات سال گذشته خاورمیانه را با استفاده از چارچوب‌های نظری روابط بین‌الملل بررسی کنیم. باشد که این نیم نگاه مقدمه‌ای برای شناخت علت‌ها و پدیده‌های منحصر به فرد خاورمیانه باشد. نظریه نو- واقع‌گرایانه والتس در روابط بین‌الملل بر جایگاه کشورها در سیستم بین‌المللی تأکید دارد و مدعی است که قطبی بودن سیستم بین‌المللی بیشترین تأثیر و نفوذ را بر سیاست خارجی واحدهای سیاسی داخل سیستم یا به عبارت دیگر کشور وارد می‌کند. البته همه بازیگران از استراتژی‌های شناخته شده‌ای استفاده می‌کنند که تابعی از قدرت و توانایی و تعداد قدرت‌های بزرگ درون سیستم است و بنا بر این محدوده عملکرد آنان مشخص و نوسانات آن با توجه به نوسانات ابر قدرت‌ها قابل پیش‌بینی است. هدف هر واحد سیاسی حفظ بقای نظام به مثابه یک واحد مستقل است، در عین حال که خواهان بهبود بخشیدن به جایگاه درون سیستمی خود است. تغییرات داخلی، مسایلی مانند آداب و رسوم، رفتار‌ها، و یا حتی کیفیت رهبری در درون هر واحد سیاسی نقش کم‌اهمیت‌تری را بازی می‌کند. از این منظر ماهیت نظام بین‌المللی حائز اهمیت بیشتری است زیرا فرض بر این است که بازیگر واحد کوچکتر به خاطر حفظ بقای نظام از بازیگر قدرت فائقه تبعیت می‌کند. فرض دیگر همانطور که گفته شد قطبی بودن نظام بین‌الملل است. در یک سیستم چند قطبی هیچ قدرتی جایگاه فائق و بر‌تر ندارد وگرنه سیستم تک قطبی می‌شود و البته پیداست که تمرکز قدرت در دست دو قدرت بزرگ هم موجب دو قطبی شدن نظام بین‌المللی می‌شود. به نحوی که طی سالهای ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۱ شاهد بوده‌ایم. با این حال پس از سقوط نظام دو قطبی و خاتمه دوران جنگ سرد، به ویژه در چند سال اخیر، بیش از هر زمانی در خاورمیانه تأثیرات نظام بین‌المللی چند قطبی را مشاهده کرده‌ایم. بین سالهای ۲۰۰۱ و ۲۰۰۹ میلادی در دوران ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش، ایالات متحده کوشید رهبری جهانی را به نحوی در دست بگیرد که آن جایگاه منحصر به فرد قدرت فائقه را برای آمریکا حفظ کند. متعاقب آن باراک اوباما، رئیس‌جمهور فعلی، علیرغم اینکه شروع کاملاً متفاوتی داشت در عرصه بین‌المللی خواهان رهبری جهانی ایالات متحده شده‌است. همزمانی این حرکت با بحران‌های گوناگون از جمله بحران اقتصاد جهانی مانع از تحقق رهبری تک‌قطبی جهان توسط آمریکا شده و نظام بین‌المللی را به نحو بی‌سابقه‌ای به سوی سیستمی چند قطبی سوق می‌دهد. مسئله اساسی این است یک نظام چند قطبی می‌تواند هم در جهت همکاری جهانی حرکت کند و هم تبدیل به کنسرت هماهنگ قدرت‌های عمده جهان شود. در چنین شرایطی چند قدرت عمده جهانی با همدیگر کار می‌کنند و قوانین بازی بین‌المللی را تعیین و یا به تأدیب و تنبیه قدرت‌هایی می‌پردازند که مقررات آنان را نقض کرده باشند. به نظر می‌رسید در خلال یکی دو سال اخیر این همنوایی و همسازی به هم نزدیک‌تر شده و حوادث و وقایع سال ۲۰۱۱ به این نزدیکی کمک قابل ملاحظه‌ای کرده است. رویدادهای موسوم به بهار عرب یا انقلاب عرب بیشتر این اندیشه را تأیید می‌کند که جهان در دوره‌ای از سیستم چند قطبی به سر می‌برد. این سیستم در برابر خیزش‌های مردم مصر مانع تبدیل آن به یک انقلاب تمام و کمال شده در حالی که در مورد وقایع لیبی بستر مناسب را برای تحول داخلی فراهم کرده و با هدایت گروههای مخالف، مسلح کردن و هدایت جریان به سوی برخورد اغلب مخرب مسلحانه، و حمایت هوایی و نظامی وسیع موجب شد واحد سیاسی منقلب از درون فروپاشیده و سرنگون گردد. مقایسه دو کشور مصر و لیبی و مناسبات متقابل آنها با نظام بین‌المللی ابزار کافی را برای درک نحوه عملکرد نظام بین‌المللی در واحد سیاسی (در این مورد لیبی و مصر) به ما می‌دهد ضمن اینکه چنین مطالعه‌ای در مورد سوریه، یمن، تونس و حتی ایران هم می‌تواند به نتیج مشابهی برسد. مصر در نظام دو قطبی از واحدی تابع روسیه شوروی به واحدی تابع قطب مخالف به رهبری آمریکا تبدیل شد. در دوران ریاست جمهوری مادام‌العمر مبارک، سیستم بین‌المللی تا حد زیادی به مبارک آزادی عمل داد چرا که مصر نه تنها تهدیدی به همسایگان محسوب نمی‌شد، درصدد چالش با نظام بین‌المللی هم نبود. ولی هنگامی که مبارک حاضر نشد به موازات تحولات سیستم بین‌المللی چند قطبی جدید عمل کند و یا نتوانست چند قطبی بودن سیستم را درک کند، توسط سیستم تادیب و تنبیه شد. با این حال مبارک به اندازه معمر قذافی سرکش نبود و جایگاه مصر نیز در نظام بین‌المللی با جایگاه سوریه و لیبی تفاوت داشت. لذا نوع تأدیب و تنبیه متناسب با سرکشی واحد سیاسی (مصر یا لیبی) تغییر کرد و در حقیقت و در مقام مقایسه با لیبی به یک واگذاری حساب شده قدرت بدل شد. در مصر، اگرچه کشت و کشتاری هم به خاطر دخالت نظامیان انجام شد ولی در نهایت با آرای قابل ملاحظه‌ای که احزاب اسلامی به دست آوردند فعلا آرامش حاکم است. در لیبی اما، قضایا و نوع مناسبات متفاوت بود. رهبر لیبی در خوابی چهل ساله فرورفته و تصور می‌کرد هنوز کتاب سبز قذافی قدرت رویارویی با چالش‌های قرن بیست و یکم را هم دارد. اشتباه تاکتیکی قذافی که حتی اجازه نداد آقازاده فارغ‌التحصیل لندن علیه پدر کودتای ساختگی کند و سرو صدا را بخواباند کار‌ها را بد‌تر کرد و او را به رویارویی مستقیم با نظام بین‌المللی کشاند. اینکه چرا مردم لیبی راه مسلحانه و کمک‌های تسلیحاتی و سازمانی خارج را پذیرفتند و مردم مصر از میدان تحریر فراتر نرفتند، این نظریه را که مسائلی مانند آداب و رسوم، رفتار‌ها، و یا حتی کیفیت رهبری در درون هر واحد سیاسی نقش کم‌اهمیت‌تری را بازی می‌کند، به اثبات می‌رساند. در مورد لیبی ارکستری از قدرت‌های بزرگ با ابزار قوی نظامی (ناتو)، از نیروی انسانی مردم ناراضی لیبی که هیچگونه آگاهی سیاسی هدایت شده و حزبی نداشتند، کاملاً استفاده کرده و به صورتی ریشه‌ای و دراز مدت موجب فروپاشی سیستم شدند. نظام چند قطبی غیرمتمرکز نوینی که از قدرت‌های مختلف نظامی، سیاسی، و اقتصادی بزگ جهان تشکیل شده برخلاف نظام دوقطبی جهان را به دو اردوگاه شرق و غرب تقسیم نکرده و نمی‌کند، بلکه بر عکس، چندین قدرت بزرگ به طور همزمان در باره برخی مسائل جهان هماهنگی و همگرایی نشان می‌دهند و در قبال برخی مسایل دیگر به شدت مقاومت و مخالفت می‌کنند. طبعاً منافع و منیت ملی هر یک از این واحدها مستقلاً و مجتمعاً در واکنش آنان تاثیر می‌گذارد. سیستم چند قطبی از کشورهایی تشکیل شده است که بنا به تعریف دموکراسی نامیده میشوند وبه همان دلیل با یکدیگر نمی‌جنگند در حالی که از جنگیدن با واحدهای غیردموکراتیک کوتاهی نخواهند کرد. مصر یا لیبی هیچ یک واحدی دموکراتیک نبودند. برای زمانی طولانی در مصر وضعیت فوق‌العاده اعلام شده بود که فعالیت نهادهای دمکراتیک را مسدود می‌ساخت. لیبی هم نظام خودکامه‌ای بود که اصلاً چنین پدیده‌هایی را بر نمی‌تافت. اگرچه نتیجه چالش بین‌المللی در هر دو مورد یکسان بود ولی شیوه‌های به کار رفته دقیقاً با ماهیت واحد سیاسی تنش‌آفرین هماهنگی داشت. در هر دو کشور مصر و لیبی گروههای اسلامی جایگزین شدند هر چند در لیبی تا تأسیس نهادهای حزبی راه درازی در پیش است ولی توافق‌های انجام شده تا به امروز و فرایند حرکت تا حدودی مشخص و مطلوب نظام بین‌المللی است. نظام بین‌المللی چند قطبی می‌تواند موانع و راه بند‌های گوناگونی در برابر واحد سیاسی کوچکتر فراهم کند. در عین حال که می‌تواند فرصت‌ها و موقعیت‌هایی را نیز برای آن بوجود بیاورد. در این میان واحد کوچکتر هم می‌تواند (همانطور که در مورد لیبی دیدیم) به چالش و مقابله بپردازد یا از طریق همکاری و مساعدت بقای خود را تضمین کند. در مقالات بعدی نحوه این رابطه را با دیگر کشورهای خاورمیانه در خلال سال۲۰۱۱ میلادی دنبال می‌کنیم. ------------------------------------------------- *دکتر جلیل روشندل، مدیر مطالعات امنیتی در «دانشگاه کارولینای شرقی» در آمریکا است و در مراکز مطالعاتی مختلف مانند دانشگاه‌های دوک، یو سی ال‌ای، استنفورد و دانشگاه تهران، به تدریس و پژوهش مشغول بوده است.
کريستوفر هيچینز، روزنامه نگار و نويسنده کتاب «خدا بزرگ نيست» که به خاطر قلم و زبان صريح و بی پرده خود در بيان ديدگاه های انتقادی اش در عرصه سياست و فرهنگ شهرت داشت، روز پنجشنبه در سن ۶۲ سالگی درگذشت. کريستوفر هيچینز روزنامه نگار و نويسنده کتاب «خدا بزرگ نيست» که به خاطر قلم و زبان صريح و بی پرده خود در بيان ديدگاه های انتقادی اش در عرصه سياست و فرهنگ شهرت داشت، روز پنجشنبه به خاطر نارسايی های ناشی از ابتلا به سرطان مری و در سن ۶۲ سالگی درگذشت. به نوشته سایت «فرانس ۲۴»، او در سال های اخير جزو ستون نويسان ثابت مجله آمريکايی «ونیتی فير» بود. سردبير اين مجله به مناسبت مرگ کريستوفر هيچینز گفت :«هيچگاه نويسنده ديگری مثل هيچنز نخواهد بود. مردی با دانش و قدرت تحليل فراوان که در صفحات اين مجله همچون زندگی شخصی اش فعال و هميشه نوآور و جذاب بود. آنهايي که مطالب او را می خواندند احساس می کردند که او را از نزديک می شناسند و کسانی که او را واقعا می شناختند افراد خوش اقبالی بودند.» کريستوفر هيچینز در سال ۱۹۴۹ در شهر «پورتسموث» در جنوب انگلستان متولد شد و در سال ۱۹۷۰ تحصيلات خود را در دانشگاه آکسفورد به پايان رساند. او سال ۱۹۹۲ همکاری با مجله «ونیتی فير» را به عنوان عضو مشاور هيئت سردبيری اين مجله آغاز کرد. در طول چند دهه کار روزنامه نگاری و تحليل و تفسير مسائل سياسی و فرهنگی کريستوفر هيچینز برای مطبوعاتی نظير «نيو استيتسمن» ، «ايونينگ استاندارد» ، «اسپکتيترز» و «تايمز فرهنگی» در بريتانيا و « نيويورک نيوزدی»، «آتلانتيک» و « ونیتی فير» در آمريکا قلم زده بود. «کريستوفر هيچینز» از نطر تمايلات سياسی و فرهنگی به اردوی روشنفکران چپ گرای دو سوی آتلانتيک تعلق داشت و هرگز ديدگاههای صريح و گزنده خود در انتقاد از مذهب را نمی پوشاند و از حق بی مذهبان و خداناباوران با شهامت دفاع می کرد. او در برنامه های تلويزيونی، سمينارها و گفتارهای فراوانی از باور نداشتن به خدا دفاع کرده و از تبعيض موجود در سيستم سياسی و فرهنگی عليه خداناباوران انتقاد می کرد. وی در سال ۲۰۰۳ از حمله آمريکا به عراق به شدت دفاع کرد و صدام حسين را دشمن دنيای متمدن می دانست. در سال ۲۰۰۷، هيچینز با انتشار کتاب «خدا بزرگ نيست» مبدل به نويسنده پرخواننده ای شد. وی در اين کتاب مذهب را برای هر چیز «مسموم کننده» خواند. در سال ۲۰۱۰ او در مقابل برادر کوچکتر خود پيتر هيچینز، که نويسنده‌ای به شدت معتقد به دین مسیحیت است، در يک مناظره علنی شرکت که موضوع آن اين بود که آيا تمدن بشری بدون وجود خدا می تواند به بقای خود ادامه دهد. کريستوفر هيچینز در بخشی از اين مناظره گفت:«يک زمانی عبارتی وجود داشت که مردم آن را بدون کنايه به کار می بردند. وقتی که مردم از دنيای مسيحيت حرف می زدند واقعا به آن اعتقاد داشتند. واقعا يک عالم مسيحيت وجود داشت ...در هر صورت يک نام و عنوان با معنا برای جامعه ای از مردمان معتقد به يک مجموعه معيارهای مشترک بود. اين تمدن در دورانی، شکوه و جلال فراوانی داشته ولی همه اينها اکنون از بين رفته اند.»
وزیر نفت ایران که پیشتر نیز با بالا گرفتن بحث تحریم حوزه نفتی جمهوری اسلامی، از نامحتمل بودن اعمال این نوع تحریم‌ها سخن به میان آورده بود، بار دیگر هشدار داده است که تحریم نفت ایران موجب تشنج بازار جهانی خواهد شد.وزیر نفت ایران که پیشتر نیز با بالا گرفتن بحث تحریم حوزه نفتی جمهوری اسلامی، از نامحتمل بودن اعمال این نوع تحریم‌ها سخن به میان آورده بود، بار دیگر هشدار داده است که تحریم نفت ایران موجب تشنج بازار جهانی خواهد شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، رستم قاسمی که برای شرکت در اجلاس اوپک به اتریش سفر کرده بود، پنجشنبه شب در وین در خصوص عواقب تحریم نفت ایران گفت: «برای کشورها عاقلانه نیست که نفت ایران را تحریم کنند و اگر این اتفاق بیافتد، بازار بهای سنگینی خواهد پرداخت.» وی که پیش از این نیز گفته بود که در صورت اعمال تحریم، جایگزینی برای نفت ایران در بازار جهانی وجود ندارد، روز پنجشنبه بار دیگر تصریح کرد: «من اعتقاد دارم که جایگاه نفت ایران خاص است و به لحاظ حجمی و کیفی جایگزینی برای آن وجود ندارد.» رستم قاسمی، روز چهارشنبه، پس از پایان یکصد و شصتمین اجلاس سران اوپک نیز در جمع خبرنگاران در خصوص تحریم نفت ایران از سوی اروپا، به مراودات نفتی ایران با ایتالیا و یونان اشاره کرده و گفته بود: «من فکر نمی‌کنم آنها نفت ایران را تحریم کنند چرا که اگر این طور باشد قطعا بازار متشنج خواهد شد.» در حال حاضر قدرت‌های جهانی در مقابله با فعالیت‌های هسته‌ای ایران، به دنبال تنگ‌تر کردن هرچه بیشتر حلقه تحریم‌ها به دور جمهوری اسلامی هستند. رستم قاسمی (ردیف وسط، نفر دوم از سمت چپ) در اجلاس سران اوپک در وین- ۲۳ آذرماه در این میان اگرچه بحث تحریم حوزه نفت و انرژی ایران نیز از سوی غرب مطرح شده، اتحادیه اروپا که از خریداران اصلی نفت ایران به شمار می‌رود، رویکردی محتاطانه نسبت به این مسئله دارد و از جمله این اتحادیه در بیانیه خود در خصوص اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران، اشاره‌ای به تحریم نفت نکرده است . واشینگتن نیز که از همپیمانانش خواسته است تحریم‌ها علیه تهران را افزایش دهند، بر اهمیت وجود احساس امنیت از لحاظ انرژی برای کشورهای مختلف تأکید کرده و از جمله در درخواستش از کره جنوبی برای تحریم مواد پتروشیمی ایران، گفته بود که نفت خام از این قاعده مستثنی است. در چند وقت گذشته در راستای تحریم حوزه انرژی ایران، زمزمه‌هایی نیز در خصوص احتمال جایگزینی نفت عربستان به جای نفت ایران در رسانه‌ها شنیده می‌شود که وزیر نفت ایران روز چهارشنبه این احتمال را نیز رد کرد. وی گفت: «وزیر نفت عربستان کاملا این موضوع را رد کردند. ایران روابط خیلی خوبی با عربستان دارد.» رستم قاسمی روز چهارشنبه در عین حال در خصوص احتمال بسته شدن تنگه هرمز از سوی ایران اظهار کرد: «ایران قصدبستن تنگه هرمز را ندارد.» به تازگی پرویز سروری، رئیس کمیته امنیت داخلی مجلس گفته بود: «اگر دشمنان بخواهند تهدیدات را علیه ما عملی کنند، ما هم از ظرفیت‌های خود استفاده خواهیم کرد و قطعا یکی از این ظرفیت‌ها تنگه هرمز خواهد بود.» وی همچنین تأکید کرده بود که یکی از ابعاد رزمایش آینده نیروهای مسلح در تنگه هرمز، «پاسخ به تهدیدات نفتی دشمنان است.» به دنبال این اظهارات سخنگوی وزارت خارجه و پس از آن نیز رستم قاسمی تأکید کردند که ایران قصد مسدود کردن تنگه هرمز را ندارد. با بالا گرفتن بحث اعمال تحریمهای شدید علیه حوزه نفتی، جمهوری اسلامی بارها هشدار داده است که تحریم نفت ایران موجب افزایش شدید قیمت نفت در بازار جهانی می‌شود.
به گفته تعدادی از کودکان که در مدرسه دینی «زکریا» واقع در شمال کراچی مشغول تحصیل بوده‌اند، مسئولان و معلمان این مدرسه به طور دائم و گسترده از روش‌های گوناگون شکنجه و آزار کودکان استفاده می‌کردند.به گفته تعدادی از کودکان که در مدرسه دینی «زکریا» واقع در شمال کراچی مشغول تحصیل بوده‌اند، مسئولان و معلمان این مدرسه به طور دائم و گسترده از روش‌های گوناگون شکنجه و آزار کودکان استفاده می‌کردند. به گفته قربانیان، آنها بیش از آنکه تعلیمات یا دروس دینی دریافت کنند، در این مدرسه کتک خورده‌اند و یا دست و پای آنها با قفل و زنجیر بسته شده است. هارون پسر ۱۲ سالهای که در این مدرسه تحصیل می‌کرده به خبرنگار رادیو مشعل، وابسته به رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی گفته است که «آنها پاهای من را با قفل و زنجیر می‌بستند. فقط هفته‌ای یک بار و به مدت کوتاهی ما را از زندان آزاد می‌کردند و به ما چند دقیقه فرصت می‌دادند تا استحمام کنیم.» هارون اضافه کرده است که « اگر ما اعتراض می‌کردیم و یا فریاد می‌زدیم آنها ما را کتک می‌زدند. یکی از مفتی‌ها پاهای ما را می‌گرفت و دیگری شلاق می‌زد. آنها روی ما آب سرد می‌ریختند و یا با کابل و تسمه‌های آهنی ما را می زدند.» محصل دیگری از اهالی شهر کویته می‌گوید: «زیر زمین این مدرسه مثل یک شکنجه‌گاه بود و اتاق‌های فراوانی داشت که در آنجا محصلان را با زنجیر به دیوار قفل می‌کردند. هر گاه والدین به دیدار ما می‌آمدند ما چیزی در مورد این شکنجه‌ها نمی‌گفتیم چون می‌ترسیدیم که مسئولان مدرسه ما را بیشتر کتک بزنند. از همان روز اول که من وارد این مدرسه شدم آنها پاهای من را با زنجیر بستند و تا روز آخر وضعیت من همینطور بود.» به دنبال شکایات محصلان این مدرسه بالاخره در روز ۱۲ سپتامبر امسال، ۲۱ شهریور، پلیس کراچی به این مدرسه حمله کرد. فرمانده پلیس کراچی می‌گوید که مأموران از دیدن شرایط غیرانسانی در زیرزمین این مدرسه و نحوه رفتار با محصلان شوک شده‌اند. در نتیجه حمله پلیس یکی از مسئولین مدرسه بازداشت شده، ولی چهار نفر دیگر از آنها متواری شده‌اند. شیرعلی، پسر جوانی است که والدین وی از افغانستان او را برای آموزش به این مدرسه دینی فرستاده بودند. اما با وجود آنکه دایی او صاحب و مدیر این مدرسه بوده ولی او نیز طعم این شکنجه‌ها را چشیده است. شیرعلی می‌گوید: «آنها ما را با زنجیر می‌بستند و بعد ترکیبی از آب و روغن روی بدن ما می‌ریختند و بعد شروع می‌کردند به کتک زدن. من سه ماه در این مدرسه بوده‌ام و بیشتر از آنکه به من قران آموزش دهند در این مدت مرا کتک زده و شکنجه کرده‌اند.» والدین برای آموزش فرزندان خود غیر از مبلغ اولیه نام‌نویسی که حدود ۱۵۰ دلار بوده، ماهانه ۷۰ دلار پرداخت می‌کردند. برخی از والدین این محصلان از بدرفتاری و شکنجه رایج در این مدرسه مطلع بودند اما چنین تصور می کردند که روش‌های خشن مسئولان این مدرسه دینی می‌تواند رفتار فرزندان آنها را تصحیح کند. اکثر والدین فرزندان خود را برای ترک اعتیاد به دخانیات و مواد مخدر و یا تصحیح رفتار سرکشانه آنها به این مدرسه می‌فرستادند. تعدادی از این والدین از روش‌های خشونت‌آمیز رایج در این مدرسه دفاع کرده و می‌گویند که برای تعلیم اسلام و هدایت آنها به راه راست فرزندان خود را به این مدرسه فرستاده‌اند. حتی برخی از آنها می‌گویند که ابزار شکنجه مثل قفل و زنجیر و شلاق را خود آنها به مسئولان مدرسه داده‌اند تا از این طریق فرزندان آنها را ادب کنند. پلیس کراچی می گوید بین این مدرسه دینی و گروههای اسلام‌گرای تندرو در منطقه ارتباطی وجود ندارد.
کره جنوبی روز جمعه آغاز سرمایه‌گذاری‌های تازه در بخش نفت و گاز جمهوری اسلامی را ممنوع اعلام کرد و بیش از صد شخص و گروه را در ارتباط با برنامه اتمی جمهوری اسلامی به فهرست تحریمی خود افزود.کره جنوبی روز جمعه آغاز سرمایه‌گذاری‌های تازه در بخش نفت و گاز جمهوری اسلامی را ممنوع اعلام کرد و بیش از صد شخص و گروه را در ارتباط با برنامه اتمی جمهوری اسلامی به فهرست تحریمی خود افزود. کره جنوبی به منظور افزایش فشار بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، تحریمهای جدیدی را علیه ایران اعمال کرد اما در این میان با مد نظر قراردادن مراودات مالی نفتی، از تحریم بانک مرکزی ایران خودداری کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، وزیر دارایی کره جنوبی در بیانیه‌ای که در این زمینه منتشر کرد از تحریم «۹۹ گروه و شش شخص» مرتبط با توسعه برنامه هسته‌ای ایران خبر داد. کره جنوبی سال گذشته نیز در همراهی با تحریمهای شورای امنیت علیه برنامه هسته‌ای ایران، بانک ملت و ۱۰۱ شرکت ایرانی دیگر را در فهرست تحریمهای خود قرار داده بود. این بار، علیرغم شدت گرفتن تحریم‌ها علیه ایران، کره جنوبی که حدود ۱۰ درصد از نفت مورد نیاز خود را از ایران خریداری می‌کند، به منظور برقرار بودن مراودات مالی مربوط به خرید نفت، از تحریم بانک مرکزی ایران بازماند. وزیر دارایی کره جنوبی روز جمعه در این زمینه تأکید کرد که کشورش حساب‌های متعلق به بانک مرکزی در بانک‌های کره‌ای را باز نگه خواهد داشت تا سئول قادر باشد بهای نفت خریداری شده از ایران را به «وون»، واحد پول کره جنوبی، پرداخت کند. به گزارش رویترز، ايران برای دريافت بهای نفت خود حسابهايی نزد بانک «ووری» و بانک صنعتی کره (ای بی کی) دارد و سئول متمايل است اين حساب‌ها باز بمانند. با وجود دایر بودن حساب‌های بانک مرکزی در بانک‌های کره جنوبی، از سال گذشته تا کنون ایران از محل فروش نفت به کره جنوبی، مبلغ حدود ۵ میلیارد دلار از کره جنوبی طلبکار است که با توجه به تحریمهای بین‌المللی قادر به تحویل گرفتن این مبلغ نشده است. مجلس سنا و نمایندگان آمریکا طرح تحریم بانک مرکزی را تصویب کرده‌اند و در انتظار موافقت رئیس جمهور آمریکا با این طرح هستند، با این‌حال کشورهایی نظیر کره جنوبی و ژاپن که برای واردات نفت خود از ایران نیازمند مراوده با بانک مرکزی هستند، خواهان آن هستند که از تحریمهای آمریکا علیه موسساتی که با سيستم بانکی ايران و بانک مرکزی جمهوری اسلامی همکاری می کنند، معاف شوند. به گزارش رويترز، مصوبه تحريم بانک مرکزی ايران توسط کنگره آمريکا چنين معافيتی را برای کشورهايی که با آمريکا در زمينه تشديد فشار بر ايران همکاری می کنند در نظر گرفته است. طبق مصوبه کنگره آمريکا درباره تحريم بانک مرکزی جمهوری اسلامی، نهادهای مالی و پولی که با بانک های ايرانی مورد تحريم آمريکا همکاری کنند، از فعاليت در آمريکا و بهره مندی از سيستم بانکی اين کشور محروم خواهند شد. تحريم بانک مرکزی ايران در راستای تشديد فشار بر جمهوری اسلامی برای به اجرا گذاشتن قطعنامه های شورای امنيت سازمان ملل متحد و همچنين توقف فعاليت های مربوط به غنی سازی اورانيوم انجام می شود. غرب جمهوری اسلامی ایران را متهم می کند که فعالیت های هسته ای این کشور دارای بعد نظامی است، اما تهران همواره تأکید کرده است که برنامه هسته‌ایش دارای ماهیت کاملا صلح‌آمیز است.
گروهی ازامدادگران شامگاه پنج شنبه، از نیوزیلند، راهی شدند تا ۳۲ سرنشین به دام افتاده در یک کشتی ماهی گیری ِدر حال غرق، در آبهای یخ زده نزدیک به قطب جنوب را از خطر برهانند. مقام‌های نیروی دریایی نیوزیلند، می‌گویند، احتمالأ شناورهای امدادگران، که ناگزیرند یخ‌های سر راه را شکسته و پیشروی کنند، به ۴ تا ۵ روز وقت نیاز دارند تا به محل حادثه، که در۳۷۰۰ کیلومتری جنوب شرق نیو زیلند واقع شده برسند. به گفته نیروی دریایی نیو زیلند، کشتی ماهی گیری روسی با نام (اِسپارتا) ۵۵ متر طول دارد و در منطقه دریای «راس» Ross Sea در موقعیت ۱۳ درجه دریایی درمجاورت فلات یخ زده قطب جنوب واقع شده است. گزارشها حاکیست کلیه کارکنان کشتی که ۱۵ روس، ۱۶ اندونزیایی، و یک اوکراینی هستند، در وضعیت جسمی مناسبی بسر می‌برند.
لوئیس مورنو اُکامپو Luis Moreno-Ocampo دادستان کل ِ دیوان ِ بین المللی کیفری لاهه می گوید، نحوه کشته شدن معمر قذافی رهبر پیشین لیبی می تواند یک جنایت جنگی باشد. دادستان کل دیوان بین المللی کیفری، که روزپنجشنبه، پس از شرکت در جلسه شورای امنیت سازمان ملل در نیویورک سخن می گفت، تصریح کرد، دفتر وی، از رئیس ِشورای ملی انتقالی لیبی خواسته است، جزئییات برنامه دولت موقت لیبی در خصوص انجام تحقیقات در مورد احتمال ارتکاب جنایت جنگی از سوی دو طرف مناقشه، از جمله رفتار مخالفان با قذافی را به این دادگاه ارایه دهد. دیوان بین المللی کیفری که مقر آن در لاهه ِهلند است، این قدرت را دارد که در صورت عدم تمایل و یا توانایی دولت‌های متبوع به بررسی پرونده‌های مرتبط با جنایات جنگی ، به این اتهامات رسیدگی کرده حکم قابل اجرا صادر کند. وجود شواهد و فیلم های ضبط شده از لحظات دستگیری معمر قذافی، توسط مخالفانش، حکایت از آن دارد، که رهبر سرنگون شده لیبی، قبل از کشته شدن، مورد ضرب و شتم و آزار قرار گرفته است. شورای انتقالی لیبی گفته است قذافی در جریان تیر اندازیهای دو طرف کشته شده است.
رضا پهلوی،وليعهد سابق ايران و فعال سياسی،روزپنجشبه در يک کنفرانس خبری درپاريس خواستار پيگرد قانونی آيت الله علی خامنه ای، رهبرجمهوری اسلامی، به اتهام جنایت علیه بشریت شد.رضا پهلوی،وليعهد سابق ايران،روزپنجشبه در يک کنفرانس خبری در پاريس خواستار پيگرد قانونی آيت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، در دیوان بین المللی کیفری به اتهام جنایت علیه بشریت شد. رضا پهلوی رهبر جمهوری اسلامی را مسوول بسياری از اعدام ها و حبس و شکنجه مخالفان سياسی در ايران دانسته است. به گزارش خبرگزاری آسوشيتدپرس، رضا پهلوی می گويد،شکايتی دراين زمينه تهيه و به اعضای دائمی شورای امنيت سازمان ملل متحد ارائه خواهد کرد. وی همچنين گفته است گزارشی کامل از موارد نقض حقوق بشر در ايران تهيه شده وبه طور مدوام به روز خواهد شد. درهمين زمينه،رضا پهلوی به راديو فردا گفته است: «امروز در کنفرانس مطبوعاتی اعلام شد برای شناختن شخص علی خامنه ای به عنوان مرتکب اصلی اين جنايت ها و شکايت عليه او از طريق دادگاه بين المللی کيفری توسط سازمان ملل.» رضا پهلوی همچنین تصریح کرد، در این شکايت رهبرجمهوری اسلامی را مسوول اصلی ارتکاب جنايت عليه بشريت دانسته است. ايران از امضا کنندگان اساسنامه ديوان بین المللی کيفری لاهه نيست بنابراين این دادگاه نمی تواند خود رسا در اين زمينه اقدام کند.تنها در صورتی که شورای امنيت سازمان ملل متحد چنين پرونده ای را به ديوان بین المللی کيفری ارجاع دهد، همانند آنچه در ليبی رخ داد، آنگاه دادستانهای اين دادگاه مي توانند وارد عمل شوند. به گزارش خبرگزاری آسوشيتدپرس، لوئيز مورنو اوکامپو، دادستان ديوان بين المللی کيفری، در نیویورک و در پاسخ به پرسش خبرنگاران درخصوص درخواست رضا پهلوي گفت:«شهروندان درگوشه کنارجهان در حال ياد گيری درخواست از دادگاه برای اقدام هستند.» لوئيز مورنو اوکامپو اضافه کرده است:«براين اساس،فکرمی کنم اين مهم است که به مردم خواهان عدالت نشان دهيم.اکنون آنان می دانند چگونه اين کار را انجام بدهند. ما نهاد جديدی را برای بهترکردن جهان به جهانيان عرضه کرديم.»
فعالان و مدافعان حقوق بشر سوری اعلام کردند که در درگیری بین نیروهای متمرد ارتش سوریه و نیروهای حکومتی، ۲۷ نظامیان وفادار به حکومت بشار اسد کشته شدند. بنا بر گزارشها، تنها در یک درگیری بین نظامیان جدا شده از ارتش سوریه و نیروهای دولتی در شهر «درعا» ۱۵ نیروی ارتش جان خود را از دست دادند. در همین حال در گزارشی که از سوی سازمان دیدبان حقوق بشربه تازگی انتشار یافته، ۷۴ مقام ارتشی و دولتی سوریه متهم شده‌اند، که برای مقابله با مخالفان، حکم تیر و شکنجه صادر کرده‌اند. این گزارش بر اساس اظهارات ۶۳ تن از نظامیان متمرد ارتش سوریه تنظیم شده است.
کریستین لاگارد Christine Lagarde رئیس صندوق بین المللی پول می‌گوید، چشم انداز اقتصاد جهانی بسیار تیره و تار است، و نیاز به همکاری بین‌المللی دارد. به گفته خانم لاگارد، جامعه جهانی باید اقدامات جهت بهبود ِ دورنمای اقتصاد جهان را، با کمک رساندن به کشورهای وام دار اروپا آغاز کند. رئیس صندوق بین المللی پول که در وزارت خارجه آمریکا و در واشینگتن سخن می گفت، هشدار داد، تازمانی که با مشکلات اقتصادی جهانی غیرقاطعانه برخورد شود، جهان با همان تهدیدهایی روبرو خواهد بود که در دوران رکود اقتصادی دهه 1930 جهان را به سوی یک افسردگی عظیم کشاند رئیس صندوق بین المللی پول گفت، در صورت عدم همکاری بین المللی هیچ اقتصادی در جهان ، چه در کشور های کم در آمد، چه اقتصاد های نوظهور و چه کشور های ثروتمند، از بحران در امان نخواهد ماند.
روسیه روز پنجشنبه پیشنویس یک قطعنامه مبتکرانه از جانب خود را که می گوید می‌تواند به خونریزی‌ها در سوریه پایان دهد، در اختیار 14 کشور دیگر عضو شورای امنیت قرارداد. بنا بر گزارشها نمایندگان کشورهای غربی که این پیشنویس را بررسی کرده‌اند آنرا کافی ندانسته، اما اعلام آمادگی کرده‌اند که بر سر تنظیم پیشنویس قطعنامه‌ای دیگری که بتواند رژیم بشار اسد را به پایان دادن به سرکوب مخالفانش متعهد کند، با روسیه مذاکره کنند. ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل می گوید، پیشنویس ابتکاری روسیه هرچند شامل تحریمهای اقتصادی نمی شود اما مصرانه خواهان پایان دادن به خشونتها در سوریه است. در همین حال هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا گفت، هرچند واشینگتن صد در صد با روسیه در مورد پیشنویس ِ مذکور موافق نیست اما چون روسیه برای نخستین بار اذعان می کند که مساله پایان دادن بحران سوریه باید در دستور کار شورای امنیت قرار بگیرد، امیدوار است بتواند با آن کشور درخصوص پایان دادن به خشونتها، همکاری کند روسیه و چین در میان 15 کشور عضو شورای امنیت، تنها اعضای دارای حق وتو هستند که تاکنون با صدور یک قطعنامه علیه حکومت بشار اسد مخالفت کرده اند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر